SOK vzw wil via netwerking scholen ondersteunen in hun kwaliteitsontwikkeling. Leren aan en van elkaar en competentieontwikkeling rond kwaliteitszorg staan centraal.
SOK vzw wil via netwerking scholen ondersteunen in hun kwaliteitsontwikkeling. Leren aan en van elkaar en competentieontwikkeling rond kwaliteitszorg staan centraal.
SOK op LinkedIn met actuele artikels over kwaliteitszorg. Bijblijven? Word lid van de SOK-groep op LinkedIn.
Data is overwhelming for some, but it can be incredibly beneficial when used well. When we are able to tap into the power of the numbers in the school context, we benefit students, classes, and school communities. This keynote explores the context of data in our current educational landscape, and the importance of everyone knowing the data and being able to engage in data use. Selena unpacks the three key elements of the effective use of data: data literacy, data visualisation, and data storytelling, and discusses the role of data in accountability and quality in our schools.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Kwaliteit is dialoog. De meest wezenlijke kwaliteit in het onderwijs is het moeilijkst objectief te meten. Dat komt omdat onderwijs in de kern een interactie tussen twee mensen is. In die interactie maken leraren onvermijdelijk subjectieve keuzes, verbonden met hun mens- en wereldbeeld. Over die aspecten van kwaliteit kan alleen in dialoog gesproken worden, omdat de 'hele mens' mee doet in die dialoog. Dat vraagt een openheid, die niet vanzelfsprekend is. Het vraagt sensitiviteit op alle dimensies van je mens-zijn. En het vraagt loslaten van het idee dat er een 'beste' uitkomst is in die dialoog. Ondanks die onzekerheden, is die dialoog over kwaliteit noodzakelijk én geeft ze veel voldoening, juist omdat ze gaat over wat wezenlijk is. In deze bijdrage ga ik in op deze opvatting van kwaliteit, kenmerken van de dialoog en geef ik enkele praktische handreikingen om hier in de praktijk mee aan de slag te gaan.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Het is niet verwonderlijk dat de oproep om ‘verantwoording af te leggen’ bij leraren vaak gemengde gevoelens of weerstand oproept. De voorbije decennia is de pedagogische betekenis van verantwoorden immers versmald tot ‘rekenschap afleggen’. Beide termen lijken synoniemen, maar dat zijn ze niet. Integendeel, ze staan voor twee heel verschillende manieren van denken en spreken over goed onderwijs en - bij uitbreiding - over goed of professioneel leraarschap. Rekenschap is een boekhoudkundige term, die een economische manier van denken weerspiegelt, waarbij het gaat om effectiviteit, aantoonbare ‘(leer)winst’ of ‘(leer)opbrengst’. Maar vooral ook om het zich indekken tegen of ‘immuun’ maken voor kritiek. In mijn lezing werk ik die kritische analyse uit. Maar tegelijkertijd houd ik een pleidooi voor pedagogische verantwoordelijkheid als een positief alternatief. Verantwoordelijkheid gaat ervan uit dat leraren in een relatie van zorg en engagement staan ten aanzien van hun leerlingen. Ver-antwoord-elijkheid verwijst naar het ‘antwoord’ geven op de educatieve noden (vragen) van de leerlingen. Dat veronderstelt niet alleen technische expertise (bv. vakinhoudelijke of didactische kennis), maar ook de bekwaamheid om te oordelen wat op een bepaald ogenblik het meest aangewezen, juist, rechtvaardig, passend… is voor de vorming van de leerlingen. In dat oordeel zal het streven naar de curriculumdoelen (kennis, vaardigheden, competenties…) uiteraard een belangrijk criterium vormen. Maar tegelijkertijd weerspiegelen die oordelen ook waardengebonden keuzes, zijn ze dus onvermijdelijk betwistbaar en laten ze de betrokkene emotioneel niet onverschillig. Die morele, politieke en emotionele dimensies vormen de kern van wat ik omschreven heb als de kwetsbaarheid van het leraarschap. Het opnemen van verantwoordelijkheid vereist het erkennen en zelfs koesteren van die kwetsbaarheid. Het staat haaks op het streven naar immuniteit in de vorm van rekenschap. En dus: ja, het afleggen van verantwoording is een vorm van professionaliteit van de leraar. Meer zelfs: het is de plaats bij uitstek waar die pedagogische professionaliteit van de leraar zichtbaar wordt.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Hoe centrale toetsen een te verantwoorden plek geven in de zorg voor onderwijskwaliteit? Het beleidsdebat inzake zinvolheid en vormgeving van centrale toetsen is al twee decennia bijzonder levendig in Vlaanderen. Met de beslissing van de Vlaamse overheid om alle Vlaamse leerlingen vanaf schooljaar 2023-2024 tijdens hun schoolloopbaan vier keer een centrale toets te laten afleggen, is dit thema ook opnieuw bijzonder actueel geworden. In deze sessie nemen we bovenstaande beleidsbeslissing als vertrekpunt en belichten we de verscheidene randvoorwaarden die vervuld dienen te zijn om van deze centrale toetsen een kwaliteitsbevorderend vehikel te maken. We verdedigen de stelling dat Vlaanderen met centrale toetsen zonder meer de bestaande kwaliteitsuitdaging niet het hoofd zal kunnen bieden, maar zonder centrale toetsen ook niet. We verkennen via welke mechanismen centrale toetsen kwaliteitsbevorderend kunnen werken, als een instrument voor ontwikkeling én verantwoording. Daarbij staan we ook stil bij hoe een ondoordachte verantwoordingsgerichte inzet van centrale toetsen sluipend onbedoelde neveneffecten kan hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Doe je de goede dingen? Doe je de dingen die je doet, goed? Welke methodieken kun je inzetten om bovenstaande vragen te beantwoorden? Onderzoek hoeft niet ingewikkeld en tijdrovend te zijn. Saskia von der Fuhr legt aan de hand van haar jarenlange ervaring met onderzoek uit, hoe je het meten van impact laagdrempelig aan kunt pakken. Aan de hand van verschillende voorbeelden, maar ook korte opdrachten, laat ze zien wat er mogelijk is. Denk hierbij aan kwalitatieve en kwantitatieve methoden, aan bestaande en nieuwe data. Elke doelgroep vraagt om een aparte benadering.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Naar verantwoording wordt vaak op een negatieve manier gekeken: het staat haaks op groei en ontwikkeling, en vormt ballast bovenop de kerntaak om kwaliteitsvol onderwijs te organiseren. Is verantwoording afleggen een rem op of net een motor voor kwaliteitsontwikkeling? Aan de hand van deze kernvraag wordt ingegaan op de introductie van inspectie 2.0 en vooruitgeblikt naar het gedifferentieerd doorlichten dat in september 2023 van start gaat. Leidraad daarbij is de keuze om de controlerende rol steeds uitdrukkelijker aan te vullen met stimulerende initiatieven, en zo de impact van het kwaliteitstoezicht te vergroten. In deze sessie wordt verduidelijkt hoe het controleren en stimuleren van onderwijskwaliteit geen tegengestelden zijn, maar elkaar net kunnen versterken. Of anders gezegd: hoe de perceptie van een slagboom kan evolueren naar de ervaring van een krachtige hefboom, waarbij verantwoording en kwaliteitsontwikkeling hand in hand gaan.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Roos Van Gasse neemt je mee in een verhaal rond datagebruik in lerarenteams. Hoe kun je de data die je dagelijks verzamelt (bv. klastoetsen, observaties) nuttig inzetten om je eigen praktijk onder de loep te nemen? En hoe kunnen duurzame interacties met collega’s ontstaan om uit deze data te leren? Deze en nog vele andere vragen rond team-leren uit data voor schoolontwikkeling vormen de basis van deze info.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Toetsen blijken in de (beleids)praktijk een belangrijke rol te vervullen in het onderbouwen van of verantwoorden over kwaliteit van onderwijs. De vraag is echter of en in hoeverre toetsen en hun uitkomsten die rol daadwerkelijk kunnen vervullen. Aan de hand van ruim 55 jaar ervaring in Nederland met diverse vormen van toetsing gaan we in op de moeizame relatie die er is tussen toetsing en het bewaken van onderwijskwaliteit. Achter toetsing gaan in werkelijkheid veelal andere belangen schuil dan die van de leerling en zijn ontwikkeling. Met een kritische blik kijken we naar de huidige rol van toetsing in het (Nederlandse) onderwijs en staan we stil bij de vraag hoe toetsing eruit moet zien om daadwerkelijk een rol te kunnen spelen in het stimuleren van effectief leren.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
We starten met een klassieke definiëring van verantwoording en gaan we na hoe we die kunnen verfijnen en opwaarderen in functie van kwaliteitsontwikkeling. We bekijken welke plaats verantwoording heeft binnen het (dagelijkse) professioneel handelen. Je krijgt ideeën aangereikt over aan wie, waarover en op welke manier verantwoording afgelegd kan worden. We reflecteren ook over de rol die data kunnen spelen. We eindigen met enkele valkuilen bij het gebruik van data voor verantwoording. De info zicht zich zowel tot leraren, beleidsmedewerkers als leidinggevenden.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Wat valt er te leren van vernieuwers binnen zorg en welzijn (in Nederland) als het om verantwoording gaat? Wat zijn de uitgangspunten en nieuwe praktijken van instellingen die de menselijke maat centraal stellen in hun dienstverlening en die het vertrouwen in het vakmanschap van hun professionals als uitgangspunt nemen? De afgelopen jaren ondersteunde Jan Smit zorg- en welzijnsorganisaties in Nederland bij het realiseren van Nieuw Verantwoorden en Nieuw Toezicht. Daarin staat niet het voldoen aan systeemeisen van de buitenwereld centraal, maar het verantwoording afleggen in het licht van ‘de bedoeling’ van het werk, in het licht van wat de organisatie beschouwt als ‘goede zorg’, ‘goed onderwijs’. Dan komt verantwoording weer in handen van professionals, van degenen die in de leefwereld van kinderen het verschil kunnen maken. En worden leren en verantwoorden pijlers voor kwaliteitsontwikkeling. Daar worden professionals blij van. Daar wordt de dienstverlening beter van. Terug naar de essentie. Een veelbelovende en kansrijke zoektocht, tegen de stroom in.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
In de dagelijkse schoolpraktijk ben je voortdurend bezig dingen te veranderen. Of je nu leraar bent, lid van de directie, coördinator bent, of een andere rol vervult, iedereen probeert wel eens iets nieuws uit... Een nieuwe lesmethode in de klas, een aanpak om collega’s mee te krijgen in een nieuwe visie, of je organiseert een training om het team doelgericht te ontwikkelen. Maar hoe kom je erachter in hoeverre deze aanpakken impact hebben? En of leerlingen er ook baat bij hebben? En of het de collega’s in hun vakmanschap versterkt? Dit zijn vragen die zich lenen voor een impactonderzoek. In deze keuzesessie leer je meer over een pragmatische methode om de impact van interventies in jouw school te onderzoeken. De inhoud is gebaseerd op tien jaar ervaring met impactonderzoek in tientallen organisaties.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Dit is onze eerste SOK-talk. Gasten zijn Henk Galenkamp en Jeannette Schut. Enkele onderwerpen: Wat is de verhouding tussen cultuur en structuur in een organisatie? Is het ene belangrijker dan het andere? Hoe kun je disfunctioneel gedrag ontmaskeren als het onder de waterlinie zit? Is een aanspreekcultuur hetzelfde als een professionele cultuur?
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Kwaliteit krijgt vorm in de dagelijkse schoolpraktijk, door bevlogen collega’s die met inzet van hun eigen talent het elke dag een beetje beter doen. Waarderend onderzoekende gesprekken houden dat motortje aan de praat en zorgen voor nieuwe inspiratie. Met het ‘discovery’ interview ga je bijvoorbeeld samen op zoek naar hoe ‘kwaliteit’ (van lesgeven bijvoorbeeld) eruit ziet en wat je daarvoor in huis hebt. Door samen te ‘dromen’ van wat nog meer kan, wakker je de energie aan om te blijven bouwen. En met een progressiecirkel of schaalvraag kun je op een enthousiasmerende en inzichtelijke manier evalueren wat je al bereikt hebt – en direct door naar de volgende stap. In deze sessie maak je kennis met deze gesprekstechnieken en de principes erachter, zodat je er op school mee aan de slag kunt.
Gepresnteerd op SOK 2 december 2022
Wat als ik je zou vertellen dat kwaliteit in de kern niet zo heel veel te maken heeft met programma’s, processen en structuren? Maar met de verbondenheid met elkaar en het collectief doel? Je zou wat ongemakkelijk worden misschien. En toch hoeft dat niet. Als je namelijk een kwaliteitscultuur realiseert op basis van ieders verbondenheid met elkaar en het gezamenlijk doel kom je veel sneller en gemakkelijker tot je doel dan je zou denken. Mag je dan helemaal geen programma’s, processen en structuren meer inzetten? Jawel hoor, als ze maar dienstbaar zijn aan het collectief doel. Rianca Evers-den Ouden laat je in haar bijdrage zien hoe je met Samensturing op een praktische en duurzame manier een kwaliteitscultuur realiseert, en daarmee de effectiviteit en bevlogenheid van je medewerkers ook nog eens verhoogt.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Het denken over veranderen beweegt zich tussen eenzijdige perspectieven: hiërarchische ‘top-down’ en zelfsturing. Co-creërend veranderen vraagt samenspel waar betrokkenen hun professionele ruimte invullen binnen, op basis van co-creatie ontwikkelde, begrenzingen. Het vraagt leiderschap, van een ieder, om de spelregels te ontwikkelen én te bewaken. Hoe ga je om met de onvermijdelijke spanningen tussen de belangen van het ‘deel’ én die van het ‘geheel’. Hoe hanteer je ‘regels/protocollen’ in een ‘bijzondere’ situaties? Eerlijk is niet altijd rechtvaardig.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Veranderen draait om gedrag: het gedrag van anderen dat je probeert te beïnvloeden én het eigen gedrag waarmee je dat doet. En iedereen met een beetje levenservaring weet dat dit behoorlijk complex is. In deze keynote legt Ben Tiggelaar uit wat hierbij komt kijken. Evidencebased én superpraktisch. Met aandacht voor: - Het hart van de verandering: gedrag. - Abstracte wensen vertalen naar concreet gedrag. - Jezelf en anderen helpen in actie te komen.
Veranderprocessen kennen vele gezichten. Radicaal of met mondjesmaat. Succesvol veranderen is echter niet alleen een te plannen gebeurtenis. Het helpt te kunnen vertrekken vanuit een passende schoolcultuur. Deze sessie brengt in kaart wat medewerkers veranderbereid maakt. Daarbij zoeken we houvast in de zogenaamde onderzoekende schoolcultuur. Een onderzoekende houding bij medewerkers getuigt van nieuwsgierigheid, bewust zijn van de eigen veronderstellingen, van perspectief durven wisselen en tot inzicht willen komen. We brengen in kaart op welke manier een onderzoekende schoolcultuur het bindmiddel kan zijn tussen professioneel handelen, verbeteren en veranderen, en kwaliteitszorg. De sessie geeft inzicht in wat schoolleiders en leerkrachten kunnen doen om een onderzoekende houding te stimuleren.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Verandering doorvoeren vraagt heel wat kunde, inspanning en afstemming. Maar waar draait het bij de implementatie in essentie echt om? En waar leg je best het accent? Hoe krijg je iedereen mee in de verandering? Volstaat een sterke en aanhoudende communicatie om iedereen de beoogde verandering te laten begrijpen, of is hier meer voor nodig? Leidt het opzetten van participatie altijd tot meer betrokkenheid, of maak je er de vertrouwensrelatie met het management enkel slechter mee? Alvast enkele vragen die we in deze sessie zullen beantwoorden aan de hand van sprekende verhalen en wetenschappelijke evidenties. We vertrekken vanuit een overkoepelend change management kader, waarna we inzoomen op hoe je via gerichte communicatie en participatie medewerkers zowel helpt betekenis te geven aan de verandering als hun betrokkenheid bij de verandering helpt te versterken. We eindigen de sessie met een concreet hanteerbare methodologie voor het opzetten van effectieve participatiemomenten.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Om succesvol te veranderen, zijn er twee elementen van het grootste belang. Het eerste element is het veranderverhaal dat mensen een concreet kompas geeft om andere keuzes te maken - in zowel concrete dagelijkse dilemma's als ook bij (strategische) inrichtingsvraagstukken. Het tweede is de constatering dat de verandering van binnenuit komt, maar niet vrijblijvend is. In deze paradox wordt iedereen eigenaar van de verandering. Maar hoe doe je dat? En wat betekent dat voor de cijfers die je wel of niet geeft, of hoe je leerlingen wel of geen kruisjes geeft als ze iets 'fout' hebben gedaan?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
In deze mini-masterclass wordt concreter ingegaan op de tools van deep democracy. Enkele praktijkvoorbeelden illustreren deze tools.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
We onderzoeken samen wat verandering echt betekent en hoe daarin aandacht moet zijn voor de liminale fase van een transitie, de overgangsfase die zo cruciaal is om draagvlak te creëren. We zetten de schijnwerpers op het belang van psychologische veiligheid en de creatieve kracht van conflict. ‘Van zondebok naar zebra’ is een beeld dat een heel ander perspectief geeft op de groepsdynamische processen die een transitie laten slagen of mislukken. Weerstand wordt inzet en zet een poort open naar collectieve wijsheid. Deze presentatie is gebaseerd op transitiedenken en deep democracy.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Er was eens… een tijd waarin het woord ‘verandering’ gebruikt werd om de fase tussen twee stabiele periodes aan te duiden. Vandaag is onze ervaring radicaal anders: verandering lijkt een constant gegeven. Alsof veranderen permanent is. Hoe ontwikkel je dan een schoolcultuur waarin alle betrokkenen het continue veranderen mee vormgeven? Het vraagt een visie op schoolleiderschap als gedeeld leiderschap. Waarderend onderzoek is een benadering die uitnodigt om alle stemmen in de ruimte te brengen om samen te werken aan een toekomstproject voor de school. We illustreren het potentieel van waarderend onderzoek aan de hand van een innovatieproces in een middelbare school.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Hoe kunnen we succesvolle vernieuwingen verder uitbouwen binnen en buiten de eigen klas? Hoe kunnen we een geslaagde verandering binnen een school verspreiden naar andere scholen? Wat moeten we doen wanneer de externe ondersteuning wegvalt? Wat gebeurt er wanneer de middelen verdwijnen of de prioriteiten veranderen? Wat met de vernieuwingen naar aanleiding van de pandemie? Een belangrijke uitdaging voor scholen is niet zozeer het gebrek aan innovaties, maar wel het beklijven hiervan in de praktijk. Tal van vernieuwingsinitiatieven blijken van korte duur te zijn en scholen staan voor de uitdaging om vernieuwingen te verspreiden binnen of buiten de eigen school. De focus van de presentatie ligt op het analyseren, begeleiden en beoordelen van veranderingsprocessen in scholen. In deze presentatie wordt een schematisch overzicht geboden van verschillende factoren (innovatie-specifieke, individuele, relationele, structurele, …) en hun samenspel ten behoeve van duurzame veranderingsprocessen op school. Deze presentatie is gericht op iedereen die met veranderingsprocessen op school bezig is (leraren, coördinatoren, directies, interne en externe schoolontwikkelaars).
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Veranderen met ziel en zakelijkheid is oog hebben voor de harde en zachte kanten van verandering. Voor gedrag van mensen, maar ook voor resultaten. In deze presentatie focust Lenette Schuijt op de balans tussen verandering en stabiliteit. In de natuur wisselen perioden van intense groei en schijnbare rust elkaar af. Juist vanuit stilstand kun je weer vernieuwen. Hoe zorgen we voor rustperiodes nu verandering een nieuwe constante lijkt te zijn? Hoe komen we vanuit rust weer tot beweging? En waaraan ontlenen we stabiliteit in perioden van hevige verandering?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
In onderwijs wordt heel wat veranderd. De ene vernieuwing is nog niet goed en wel onderdeel van het schoolgebeuren of er wordt alweer wat nieuws gestart. Vaak is het onduidelijk wat de opbrengst is van een verandering, hoe het leren van de leerlingen er beter van wordt of hoe het de schoolontwikkeling verder brengt. Dat werkt demotiverend en verhoogt de werkdruk. Hoe kunnen we veranderingen anders organiseren?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Co-creatie veronderstelt vrijmoedig spreken: zeggen wat je denkt en doen wat je zegt. Hoe bevorderen leidinggevenden en leerkrachten samen deze praktijk? Wat vraagt dit aan emotionele rijpheid en morele moed? Hoe doorbreek je morele zwijgzaamheid? Hoe ga je om met disfunctionele patronen in de ‘onderstroom'? Hoe bewaak je de ‘bedoeling’ van de organisatie?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Achtergrondinformatie bij de presentatie van Ben Tiggelaar.
Meegegeven op SOK 3 juni 2022
Wat maakt dat mensen met de beste bedoelingen er vaak in slagen om samen een situatie waar ze eigenlijk geen van allen tevreden mee zijn, te creëren en in stand te houden? Wat maakt dat mensen zich vaak slachtoffer voelen van een cultuur die ze niet wensen, terwijl ze die met hun eigen gedrag keer op keer bevestigen? Wat zijn de mechanismen die ons gedrag zo sturen? Wat komt erbij kijken om een verandering echt te laten beklijven? Deze vragen sluiten aan bij de fascinatie van velen met het veranderen van samenwerkingspatronen. Ze komen voort uit de betrokkenheid bij het vergroten van het collectieve leervermogen van organisaties. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Het merendeel van de veranderingsprocessen wordt vormgegeven vanuit het reizigersmodel. Op basis van een blauwdruk over de gewenste situatie (het eindplaatje) en een stappenplan om het te realiseren wordt de verandering vormgegeven. Onderzoek naar de effectiviteit van deze veranderingsstrategie geeft aan dat ongeveer twee derde van deze processen niet de gewenste resultaten heeft. In deze bijdrage wil André Wierdsma het denken over organiseren, veranderen en leren uitbreiden. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Normatieve professionalisering is het proces waarin professionals, in dit geval dus managers, met elkaar in gesprek gaan om elkaar te bevragen op de wijze waarop ze beslissingen nemen. Om hun vakmanschap te versterken zouden managers elkaar op moeten zoeken om aan de hand van concrete casuïstiek elkaar te consulteren. Met normatieve professionaliteit wordt de morele dimensie van besluitvormingsprocessen in het licht gezet, Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Van bestuurders en managers mag verwacht worden dat zij als ‘oudersysteem’ de waarden van de organisatie ontwikkelen en onderhouden. Juist in periodes met morele discussies en belangen is het belangrijk dat zij als rolmodel opereren door positie te kiezen bij de afweging van conflicterende belangen en waarden. Ze zijn inspirerend als ze moreel leiderschap tonen. Dan kunnen ze vanuit die verworven positie ook corrigeren vanuit waarden. In de praktijk betekent dit dat als zij ingrijpen op amoreel gedrag ze dan ook concreet benoemen welke geldende normen, voortkomend uit de waarden, geschonden worden. De waarden gaan dan leven en krijgen voor iedereen in de organisatie betekenis in de praktijk. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Wat heeft effectieve feedback op je school te maken met de thermostaat in jouw woonkamer? Hoe zorg je ervoor dat de aarzeling om feedback te geven aan collega’s kleiner wordt? Welk gedrag draagt bij tot de effectiviteit van je feedback? Ben jij een cheerleader, een commandant of beide? Wat zijn randvoorwaarden die de effectiviteit van feedback in je school versterken? Kun je feedback geven als jouw tijd beperkt is? Onder meer rond deze vragen biedt deze presentatie van Yves Larock je inspiratie. Hij brengt op wetenschap gebaseerde inzichten voorbeelden uit de dagelijkse schoolpraktijk en nodigt je uit tot reflectie én actie.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
In deze sessie ontdek je hoe je leerlingen op een waarderende manier kan coachen naar groei. We gaan in op de essentiële elementen van een krachtig coachgesprek. Je krijgt een aantal praktische tips mee en een handig stappenplan waarmee je meteen meer kracht en structuur kan toevoegen aan je coachende gesprekken met leerlingen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Werknemers hebben gelijk als ze denken dat hun beoordeling niet eerlijk tot stand komt. Kilian Wawoe van de Vrije universiteit van Amsterdam deed jaren onderzoek naar evaluaties in verschillende organisaties. Zijn conclusie: de jaarlijkse evaluatie van werknemers door managers is demotiverend en heeft geen positief effect op de prestatie. Kortom, het proces van beoordelen kost veel tijd en levert vooral frustratie op. Afschaffen dus? Ja! Maar het doel dat we willen bereiken met het beoordelen blijft wel relevant: we willen prestaties verbeteren, werktevredenheid verhogen, burn-out voorkomen, etc. Je krijgt een alternatief voor het traditionele beoordelingsgesprek. Wetenschappelijk getoetst en praktisch gebracht, krijg je nieuwe inzichten die je de volgende dag meteen kunt toepassen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
In het denken en praten over feedback hebben we het niet meer alleen over hoe je goede feedback kunt geven, maar ook over hoe je feedback kunt ontvangen. Feedbackgesprekken met collega’s kunnen soms moeilijk en confronterend zijn. In het Westerveldraamwerk laten we zien wat je kunt doen om bij te dragen aan een constructief en effectief feedbackgesprek. In een feedbackgesprek onderscheiden we de rollen van feedbackgever en feedbackgebruiker. Beiden hebben een aantal belangrijke verantwoordelijkheden om zo’n gesprek constructief te voeren en ervoor te zorgen dat er echt een mogelijkheid tot leren wordt gecreëerd. We bespreken het raamwerk aan de hand van een aantal concrete casussen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Hoe creëer je een schoolomgeving waar mensen met volle goesting komen werken? We staan stil bij: - wat mensen echt nodig hebben om bezieling te voelen; - enkele simpele maar effectieve manieren om de goesting en motivatie te verhogen. Je krijgt meer inzicht in de nieuwste wetenschappelijke inzichten inzake motivatie en bezieling op de werkvloer + je stapt buiten met een aantal praktische tips om het geleerde toe te passen in de praktijk.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Wat betekent het om feedback te ontvangen? Heb je volgende reacties wel eens ervaren? Eindelijk! Daar zat ik al lang op te wachten. Oei, hier schrik ik van. Dat is een cadeautje. Nee, bedankt! Niet van jou. Nee, bedankt, niet nodig. Wat moet ik ermee? Fijn dat je me dit durft te vertellen. Ik begrijp je nu beter. Hier kan ik iets van leren. Auw! Hier lig ik wakker van. Ik leg mijn hoofd alvast klaar op het hakblok. En ik heb jou ook nog iets te zeggen. Oei, dat was niet de bedoeling. Ik herken er niets van. Waar gaat dit écht over? We onderzoeken samen waar deze reacties vandaan komen, wat je er verder mee kan doen en hoe ‘puzzelen’ een nieuwe piste kan aanreiken.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Leerkrachten zijn het gewoon zelfstandig te werken, veel verantwoordelijkheid op zich te nemen en te zorgen voor hun leerlingen. Maar zijn zij ook gewend om goed voor zichzelf te zorgen? Of hebben zij daar ook hun andere collega’s en leidinggevenden bij nodig? We reiken concrete tools aan om signalen op te vangen, te weten wat we met deze signalen moeten doen en hoe elkaar te ondersteunen bij persoonlijke valkuilen. Sociale steun van collega’s, leidinggevenden, maar ook van andere actoren in het onderwijsnetwerk is immers een belangrijke buffer om stress gerelateerde problemen niet te laten escaleren.
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Het werkklimaat heeft een grote invloed op medewerkers en de school als organisatie. Als leidinggevende, middenkader, vakcoördinator,… kun je hieraan veel bijdragen. We staan vooral stil bij wat een positief werkklimaat of een veerkrachtig team inhoudt, wat de veerkracht in een team versterkt, wat het saboteert en wat het oplevert voor het welzijn en de loyauteit van de medewerkers, de reductie van ziekteverzuim en continuïteitsverlies, de tevredenheid van je doelgroep: de kinderen en ouders,... Je krijgt vanuit een onderbouwd kader heel wat inzichten, tips en handvaten mee om geïnspireerd aan de slag te gaan en meer grip te hebben, te krijgen en te houden op een positief werkklimaat of veerkrachtig team.
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Ondersteunend document. Trends van invloed die van invloed zouden kunnen zijn op scholen
Getoond op SOK 29 november 2019
Ondersteunend document. De professionele leergemeenschap in het onderwijs Duurzame schoolontwikkeling Omgaan met ouders Succesvolle schoolprofilering Strategisch omgaan met onderwijshuisvesting vanaf 2015 Onderwijskundig leiderschap Gesprekkencyclus: van zinvol naar betekenisvol Onderzoeksmatig leiderschap Handboek onderwijsrecht: Actuele wet- en regelgeving in het primair onderwijs op een rij Kansrijke medezeggenschap in het onderwijs: Samenwerken, meedenken en mee-ontwikkelen Druk druk druk: Slimmer organiseren in het onderwijs Hoe komen we van deze rotonde? Veranderend toezicht: Werken aan wederzijds vertrouwen tussen school en inspectie Werken aan pedagogische sensitiviteit in je team Sociale veiligheid in school: Een handreiking voor schoolleiders Integrale kindcentra: Van visie naar uitvoeringspraktijk Startende leraren in het po en vo: Goede begeleiding aan het begin van de loopbaan Over het schoolhek heen. Interdisciplinair samenwerken: ontwikkelkansen voor professionals en leerlingen Leidinggeven aan onderwijsinnovatie met ict. Sturen op beweging Beter leren door groepsdynamiek. Van multi-intensief naar groepsdynamisch onderwijs
Getoond op SOK 29 november 2019
Het Referentiekader voor Onderwijskwaliteit zet scholen voor de uitdaging om bij elke leerling maximale leerwinst te realiseren. Wat is dat nu precies, leerwinst? en: Hoe kunnen we die leerwinst meten? zijn regelmatig terugkerende vragen. We gaan die vragen zeker niet uit de weg, maar we willen in deze sessie vooral focussen op een vraag die voor ons nog belangrijker is: hoe kunnen we als leraar, als lerarenteam, als school leerwinstgericht werken? Hoe geven we ons team een leerwinstgerichte mindset? Hiertoe proberen we concrete handvaten aan te bieden.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Benieuwd of “Scholen slim organiseren” met (zelfsturende) teams écht werkt? Kunnen we door anders organiseren onze school gelukkiger maken? Het is innoveren voor meer samenwerking op school en over scholen heen (Op grote schaal scholen slim organiseren). Dit is niet louter gericht op efficiëntie, maar ook op meer professionalisme van de leerkracht. Het is een verhaal over autonomie en wendbaarheid waar flexibele trajecten kunnen georganiseerd worden zonder leerlingen overboord te zetten. Het is de school als netwerkorganisatie waar het leiderschap wordt gedeeld. Het HIVA-KULeuven heeft de voorbije jaren het proces van slimme scholen gevolgd die gekanteld zijn naar een nieuwe innovatieve structuur. In een beschrijvende studie worden de effecten van het verandertraject onderzocht en geven we de bevindingen mee evenals enkele succesfactoren voor een geslaagd traject. Positieve effecten komen niet automatisch, maar zijn het resultaat van hard werk en gedeeld leiderschap.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Als onderwijsdirectie en -professional heb je dagelijks te maken met de spanningsvelden tussen tegengestelde benaderingen en tussen doelen die met elkaar schuren: bijvoorbeeld het collectieve kwaliteitsniveau waarborgen én aandacht voor de specifieke noden van de individuele leerling, efficiëntie én vernieuwing, het resultaat én het proces, sturing geven én ruimte bieden voor initiatieven... Je voelt daarbij vaak de noodzaak om een ‘eenduidige keuze’ te maken want dat geeft duidelijkheid en houvast. Maar is dat wel nodig… en leidt dit wel tot effectieve en duurzame oplossingen? Paradoxaal leiderschap gaat juist over het benutten van de kracht van tegenpolen. Keuzes maken die recht doen aan beide kanten van de medaille. Dit klinkt logisch en herkenbaar, maar hoe pak je dat aan? In dit filmpje wordt alvast een tip van de sluier opgelicht: https://youtu.be/obhv8WWE92Y.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Zelforganisatie in het onderwijs, hoe doe je dat? Wat komt daarbij kijken? De ervaring leert dat cocreatie een goede benadering vormt op weg naar zelforganisatie. Aan de hand van enkele cases en een concrete oefening wordt tijdens deze workshop kennis gemaakt met de 6 principes van cocreatie. We passen die toe op interne kwaliteitszorg. We behandelen enkele kernbegrippen van zelforganisatie. We gaan in op zelfleiderschap, zelfsturende teams en een collectieve ambitie voor zelforganisatie.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Er wordt heel wat geëvalueerd in onderwijs, maar zijn deze evaluaties altijd zo zinvol? En leren deze ons iets over het effect van wat we doen? In deze sessie verkennen we verschillende benaderingen om de effecten van specifieke onderwijsbenaderingen of –projecten te evalueren. De sessie is een afwisseling van input en oefeningen, waarbij je uitgenodigd wordt om een eigen evaluatieproject uit te tekenen.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Waarderend coachen is ontstaan uit de Appreciative Inquiry benadering. De focus ligt op zichtbaar maken van de sterktes, krachten, talenten en mogelijkheden van de medewerkers. Uitgangspunten van waarderend coachen zijn het herformuleren van problemen en belemmeringen naar affirmatieve doelen, op zoek gaan naar energiegevende ervaringen, waarderen wat er is en vanuit andere perspectieven naar uitdagingen kijken. In deze sessie wordt kort stilgestaan bij enkele basisvaardigheden en – attitudes van een coach die werkt vanuit de waarderende benadering. Aansluitend worden een aantal functionele en krachtige interventies aangereikt: werken met hulpbronnen van de medewerkers en werken met waarderende taal.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Hoe zal het leiderschap van de toekomst er uit zien? De nadruk zal liggen op luisterend leiderschap, dat niet met oplossingen komt maar vragen stelt. Coachend leidinggeven in plaats van autoritair leiding geven. Leiderschap zal niet meer gebaseerd zijn op macht of speciale analytische gaven. EQ zal veel belangrijker zijn dan IQ. De toekomstige leider is een expert communicator. Samenwerking en consensus zullen het winnen van dominantie en controle. Overtuigingskracht, beïnvloeding, het uitdrukken van gedachten en emoties, motiveren en authentiek zijn, zijn belangrijke eigenschappen van de toekomstige leider. Ons schoolsysteem heeft een belangrijke rol als katalysator voor het vormen van de nieuwe leiders. Leerlingen doen niet wat je zegt, wel wat je hen voordoet. In mijn presentatie geef ik aan hoe cruciaal persoonlijke ontwikkeling voor authentiek leiderschap is. Daarbij bespreek ik de belangrijkste obstakels die leiders ervaren bij het realiseren van goed samenwerkende teams. In dialoog met de deelnemers bespreken we wat scholen vandaag kunnen doen, om de leiders van morgen te ondersteunen. Geven we het goede voorbeeld in ons eigen schoolteam? Waar kunnen we op inzetten bij de begeleiding van de leerlingen?
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Het strategische HR-denken stoot vandaag op zijn grenzen. Met het perspectief van langer te moeten werken, daagt de H(uman)-kant de hardere M(anagement)-kant uit. Duurzaam HRM is gericht op waarderen, engageren, verbinden, innoveren en lange termijn denken. Hoogste tijd om uw eigen HR-beleid eens kritisch tegen het licht te houden? Aan de hand van concrete HR-sleutels gaan we op zoek naar mogelijkheden om het eigen HR-beleid te innoveren en te verduurzamen. Een gedegen kwaliteitsbeleid ambieert immers ook inzet op een matuur HR-beleid.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Sophie De Winne gaat in op een aantal basisprincipes eigen aan een effectief en efficiënt personeels- en organisatiebeleid. Deze basisprincipes kunnen helpen om de eigen werkelijkheid te analyseren en gepaste acties te nemen m.b.t. arbeidsorganisatie, personeelsbeleid en leidinggeven.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Voorbereiding functioneringsgesprek
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Vragenlijst dienend leidinggeven
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Synthese methode dienend leidinggeven
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Hoe bouwen we een motiverend personeelsbeleid uit? Om die vraag te beantwoorden moeten we kijken naar: wat geeft mensen goesting en motiveert hen om het beste van zichzelf te geven? En hoe staat het met dé goesting van leerkrachten in Vlaanderen? Een motiverend personeelsbeleid is een kers is op een goed gebakken taart. En die goed gebakken taart? Dat is een school die sterk visiegedreven en integraal werkt, waarin leerkrachten werken in teams rond een community van leerlingen over de vakken heen en over de leerjaren heen. Waarom leiden deze organisatiecontexten tot meer aantrekkelijke loopbanen? En dus contexten waarin mensen meer goesting en grotere zinvolheid ervaren? Contexten waarin mensen ook langer willen én kunnen werken.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Feedback kan een bijzonder krachtig instrument zijn als daardoor mensen meer doen van wat al werkt en vooruitgang maken in de gewenste richting. Helaas veroorzaakt feedback vaak het omgekeerde en voelen mensen zich vaak niet gewaardeerd, of hebben ze nog steeds geen idee van wat er van hen verwacht wordt. In het oplossingsgericht werken zien we dat mensen sneller in beweging komen als we erkenning geven voor moeilijkheden, als we in detail spreken over gemaakte successen, over reeds gemaakte vooruitgang en over hoe succes er in de toekomst uit zal zien. Deze interactieve workshop exploreren we de kunst van effectieve feedback en de elementen die kunnen bijdragen aan een positieve en effectieve feedbackcultuur binnen een organisatie.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Individu vs. team? Naar een optimale balans tussen de leerkracht als individu en als teamlid als bron voor effectieve vakgroepwerking.
Binnen de huidige dynamische context, gekenmerkt door hoge eisen die gesteld worden aan het onderwijs en een stroom aan veranderingen, wordt samenwerking meer en meer naar voor geschoven als een conditio sine qua non voor effectief onderwijs. Toch blijkt het net binnen deze context – gekenmerkt door een inherente dualiteit van individueel werk binnen de klas en samenwerking met collega’s – niet zo eenvoudig om effectieve samenwerking op poten te zetten. In deze sessie is dit net het aandachtspunt. We kijken naar de interactie tussen de leerkracht als individu enerzijds en de leerkracht als teamlid anderzijds en stellen ons de vraag hoe een optimale balans tussen beide een stimulans kan zijn voor effectieve samenwerking.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderpresterende leraren vormen niet enkel een grote zorg voor hun directies, maar ook voor hun collega’s. Met welke prestatieproblemen worden collega-leraren geconfronteerd? Is de directie altijd op de hoogte van de problemen? Wat verwachten collega’s van onderpresterende leraren van hun directie? Worden deze verwachtingen ingevuld? Hoe ervaren ze het betreffende personeelsbeleid? Welke stappen ondernemen collega’s zelf? En welke impact heeft dit alles op hun eigen motivatie? In deze presentatie worden de resultaten besproken van een studie bij leraren secundair onderwijs en wordt aangetoond dat zorgen en noden van collega’s niet genegeerd mogen worden.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderhandelen doen wij dagelijks. Het kan gaan over zakgeld voor de kinderen, de aankoop van een wagen of andere belangrijke (onroerende) goederen. Benevens de basis inzake communicatie op de werkvloer geeft deze sessie een inzicht om efficiënt te onderhandelen en constructief overleg te plegen om tot een win-win situatie te komen. Onderhandelen is een complexe sociale vaardigheid waarbij de non-verbale communicatie niet uit het oog mag worden verloren. Onderhandelen is immers een vorm van communicatie tussen individuen of groepen om een overeenkomst te bereiken tussen personen die wederzijds van elkaar afhankelijk zijn, maar tegelijk verschillende belangen hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderhandelen doen wij dagelijks. Het kan gaan over zakgeld voor de kinderen, de aankoop van een wagen of andere belangrijke (onroerende) goederen. Benevens de basis inzake communicatie op de werkvloer geeft deze sessie een inzicht om efficiënt te onderhandelen en constructief overleg te plegen om tot een win-win situatie te komen. Onderhandelen is een complexe sociale vaardigheid waarbij de non-verbale communicatie niet uit het oog mag worden verloren. Onderhandelen is immers een vorm van communicatie tussen individuen of groepen om een overeenkomst te bereiken tussen personen die wederzijds van elkaar afhankelijk zijn, maar tegelijk verschillende belangen hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Een organisatie kun je zien als een sociaal systeem waarin betrokkenen hun rollen nemen volgens ingeregelde en stabiele patronen. Deze patronen zijn er niet voor niets. Zij zorgen voor structuur, erkenning en helderheid over wie welke plek heeft en wie dus op welke manier invloed kan uitoefenen in lijn met de bedoeling van de organisatie. Iedere verandering (ook al is deze rationeel nog zo gewenst!) creëert spanning op deze natuurlijke patronen en daar houden wij mensen nu eenmaal niet zo van. Echter deze spanning biedt gelijktijdig ook de mogelijkheid voor sturing, groei en ontwikkeling. Hier is werk aan de winkel voor de veranderaar. Hoe werk jij met de belangrijkste veranderdilemma’s? En nog belangrijker: hoe verhouden je eigen gedragspatronen zich tot de beweging die je wilt creëren?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2016
Kwaliteit in organisaties wordt gemaakt door mensen. Dat dit betrokkenheid en motivatie veronderstelt, is algemeen aanvaard. Toch wordt in de praktijk dikwijls aan kwaliteitsbeleid gedaan door systemen en procedures te ontwikkelen voor betere kwaliteit, alsof die de betrokkenheid zouden verhogen. Het zijn instrumenten, geen stimulerende factoren. Dit referaat wil even stilstaan bij de factoren die bepalend zijn voor een kwaliteitsfocus van medewerkers. Het zal dus inzoemen op factoren die bepalend zijn voor attitude. Uiteraard houden we de aandacht ook op een praktische manier om deze inzichten in de realiteit te gebruiken. Wat zeker aan bod komt is het mentaal contract, de intrinsieke motivatie, maturiteit, motivatie door leiding, organisatiecultuur, en de zogenaamde “afknappers”. Genoeg om een verkenning te doen in een “context”–benadering van dit cruciale vraagstuk.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2016
Is het wel fair om de ‘kwaliteit’ – of professionaliteit – van leraren te beoordelen op basis van de test- of toetsresultaten van hun leerlingen? Leraarschap gaat immers niet alleen over het zo efficiënt mogelijk inzetten van individuele competenties om leerlingenresultaten te produceren. Hoe belangrijk die technische dimensie ook is, ze neemt niet weg dat leraren ook morele keuzes moeten maken, dat ze ‘politiek’ stelling moeten nemen in kwesties van macht en invloed én dat dit alles de betrokkene emotioneel niet onberoerd laat. Daarenboven werken leraren altijd in heel concrete scholen en dus moet de kwaliteit van leraren gezien worden als gesitueerd in een context. En die contexten verschillen. Ik beargumenteer een visie op professionaliteit en reik pistes aan om eraan te werken. Het maken van “goede praktijkvoorbeelden” (i.pl.v.“voorbeelden van goede praktijk”) is er één van.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2016
Leidinggeven… of je nu behoort tot de directie, coördinator bent van een werkgroep of als leerkracht voor een klas staat, is niet altijd een gemakkelijke opdracht. Je ligt er soms wakker van! Hoe motiveer je je mensen om er samen voor te gaan? Hoe stop je die eindeloze reeks van wandelganggeruchten? Hoe zorg je ervoor dat roddels die zelfs tot pestgedrag kunnen leiden tot het verleden behoren? Waarom kunnen volwassen medewerkers zich soms gedragen als kinderen of pubers? Moedeloosheid, burn-out en depressie kunnen dan snel om de hoek komen kijken. Niet alleen bij jezelf maar ook bij je mensen. Zou er niet zo iets bestaan als een toverformule die het allemaal wat gemakkelijker en minder stresserend maakt?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2016
Visueel verslag van de speeddating over het onderwerp: "Dit is de manier waarop ik mijn leerkrachten ondersteun in het werken aan kwaliteit." Beantwoord door een groep directeurs of beleidsmedewerkers op een school.
Gecreëerd op SOK 27 november 2015
Visueel verslag van de speeddating over het onderwerp: "Als leerkracht werk ik aan kwaliteit. Om dit goed te kunnen doen, verwacht ik het volgende van de directie van de school." Beantwoord door een groep leerkrachten.
Gecreëerd op SOK 27 november 2015
Visueel verslag van de speeddating over het onderwerp: "Mijn leerkrachten werken aan kwaliteit. Om dit goed te kunnen ondersteunen, verwacht ik het volgende van de overheid." Beantwoord door een groep directeurs of beleidsmedewerkers op een school.
Gecreëerd op SOK 27 november 2015
Net zoals feedback onontbeerlijk is in het leerproces van leerlingen, is ook feedback voor leraren cruciaal. De schoolleider heeft hierbij een centrale rol. Dit betekent echter niet dat deze dit alleen moet doen. In deze sessie zal ingegaan worden op verschillende mogelijkheden om feedback te bieden aan leraren: wie kan hierin een rol opnemen? Hoe wordt dit binnen de school georganiseerd? (Reflectiedocument in bijlage)
Gepresenteerd op SOK 27 november 2015
Net zoals feedback onontbeerlijk is in het leerproces van leerlingen, is ook feedback voor leraren cruciaal. De schoolleider heeft hierbij een centrale rol. Dit betekent echter niet dat deze dit alleen moet doen. In deze sessie zal ingegaan worden op verschillende mogelijkheden om feedback te bieden aan leraren: wie kan hierin een rol opnemen? Hoe wordt dit binnen de school georganiseerd?
Gepresenteerd op SOK 27 november 2015
Bekijk de TED talk: Hoe grote leiders tot actie inspireren? Simon Sinek heeft een eenvoudig maar krachtig model om te komen tot inspirerend leiderschap dat begint met een 'gouden cirkel' en de vraag "Waarom?". Zijn voorbeelden bevatten Apple, Martin Luther King en de Wright Brothers.
TED talk
Visueel verslag van de speeddating over het onderwerp: "Op deze manier draagt leiderschap op mijn school bij tot de realisatie van kwaliteitszorg."
Gecreëerd op SOK 5 juni 2015
Als schoolleider werken aan randvoorwaarden om als schoolteam tot succesvol informatiegebruik te komen. Van zelfreflectie naar actie
Ter beschikking gesteld op SOK 6 juni 2014
Hoe als schoolleider werken aan een positieve houding ten aanzien van informatiegebruik? Van zelfreflectie naar actie.
Gepresenteerd op SOK 6 juni 2014
Over de managementstijl die je best hanteert om tot een kwaliteitsvolle organisatie te komen: “Leidinggeven aan leraren? Niet doen!”
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2013
Wat betekent opbrengstgericht werken voor de leraar en de leidinggevende?
Gepresenteerd op SOK 7 december 2012
Tot waar mag een manager gaan? Waar moet hij stoppen? Waarover mag een directeur autoritair zijn zonder conflict? Paradox: hoe kun je én loslaten én controleren? Hoe meten zonder cijfers?
Gepresenteerd op SOK 16 december 2011
Schoolleiderschap en kwaliteitszorg. Wat houdt de rol als schoolleider vooral in? Hoe moet deze rol gezien worden binnen het hele kader van het schoolbeleid?
Gepresenteerd op SOK 16 december 2011