SOK vzw wil via netwerking scholen ondersteunen in hun kwaliteitsontwikkeling. Leren aan en van elkaar en competentieontwikkeling rond kwaliteitszorg staan centraal.
SOK vzw wil via netwerking scholen ondersteunen in hun kwaliteitsontwikkeling. Leren aan en van elkaar en competentieontwikkeling rond kwaliteitszorg staan centraal.
SOK op LinkedIn met actuele artikels over kwaliteitszorg. Bijblijven? Word lid van de SOK-groep op LinkedIn.
In een tijd waarin we verwachten dat informatie een cruciale rol speelt bij het vormgeven van onderwijskwaliteit, rijst de vraag hoe we de kracht van informatiegebruik optimaal kunnen benutten om een veerkrachtig systeem van kwaliteitszorg en professionele ontwikkeling te creëren. Deze lezing plaatst data in een breed perspectief, waarbij besluitvorming wordt geïnformeerd door onderzoeksevidentie, gegevens over schoolprocessen en -resultaten, en ervaringsdeskundigheid. Het draait om het doelbewust gebruik van diverse informatiebronnen om de effectiviteit van onderwijs te verbeteren. We benadrukken dat een onderzoekende professional geen professionele onderzoeker hoeft te zijn. Vanuit een analyse van het huidige informatiegebruik in Vlaanderen delen we lessen die getrokken kunnen worden uit Nederland en andere internationale ervaringen op het gebied van informatiegebruik in het onderwijs. We belichten niet alleen conceptuele invalshoeken, maar presenteren ook levendige voorbeelden van hoe datagebruik er in de schoolpraktijk uitziet en welke tastbare effecten dit heeft. Ook de rol van leerlingen komt aan bod, waarbij we specifiek ingaan op hoe hun betrokkenheid bij datagebruik het leerproces verrijkt. Daarnaast werpen we een blik op de organisatiecontext waarin data-geïnformeerd werken gedijt. Door de essentiële organisatorische randvoorwaarden te begrijpen, kunnen scholen een vruchtbare bodem creëren waarin datagebruik bloeit en bijdraagt aan duurzame professionele groei.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Hoe kunnen we de leerprestaties van leerlingen verbeteren? Hoe kunnen we het welbevinden van leerlingen verbeteren? Met behulp van data! Een effectieve manier om data te gebruiken is in professionele leergemeenschappen zoals datateams. Maar hoe werkt dit precies? Tijdens deze sessie laten we stap voor stap zien hoe je op basis van data systematisch en gestructureerd kunt werken aan het behalen van de doelen die je voor jouw school belangrijk vindt. Ook gaan we in op de resultaten van meer dan 10 jaar onderzoek naar datateams. Welke effecten heeft het werken in datateams, wat zijn belemmerende en bevorderende factoren en hoe duurzaam is deze manier van werken?
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Om te werken aan kwaliteit moet je begrijpen wat leerlingen, leraren en scholen nodig hebben. Daarvoor is expertise belangrijk, maar moet je tegelijk ook voorbij je eigen routines, schoolculturen of persoonlijke aannames kunnen kijken. Hoe combineer je nu intuïtie, data en onderzoek? Hoe kunnen we evidence-informed werken vertalen naar een aanpak die past in de praktijk en die ons helpt de onderwijskwaliteit te versterken? Daar gaat Kristin in deze sessie dieper op in.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Ik heb geen data nodig, want ik werk al 20 jaar in het onderwijs. Data, dat zijn toetsresultaten. Data gebruiken we alleen om verantwoording af te leggen aan bijvoorbeeld de inspectie. Op het gebied van datagebruik zijn er veel misverstanden. Om data effectief te kunnen gebruiken, is het belangrijk om bewust te zijn van dit soort misverstanden. Tijdens deze sessie bespreek ik de belangrijkste misverstanden en geef ik concrete handvatten mee hoe je hiermee binnen de school om kunt gaan. Ik zal ingaan op hoe je het proces van datagebruik succesvol kunt inrichten in de school.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
We leven in een meetmaatschappij en staren ons collectief blind op data, spreadsheets, kijkcijfers, ranglijsten, kwaliteitsindicatoren en schoolscores. "Meten is weten" zegt men dan. Maar kun je alles wel meten? Wanneer doen metingen meer kwaad dan goed? En wat gebeurt er als je iets in een cijfer uitdrukt? Hoe kunnen we komen tot een gezondere houding ten opzichte van data en meten?
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Wat motiveert scholen om data te verzamelen en te gebruiken? Starten we omdat het moet van inspectie of omdat het eindelijk beschikbaar wordt gesteld – omdat het kan? Starten we omdat we onderzoeksvragen willen beantwoorden of omdat we ons buikgevoel willen objectiveren? Ben je nog niet structureel gestart met data op jouw school? Dan vind je in deze sessie handvatten om zowel vanuit inhoud als vanuit de data zelf te starten met jouw doelgerichte dataverzameling. Heb je al eerste stappen gezet in dataverzameling en hanteer je data in functie van kwaliteitszorg? Dan geeft deze sessie je vast een duwtje in de rug.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Dankzij de digitalisering verzamelen scholen steeds meer data. Het ontsluiten en visueel weergeven daarvan biedt schoolleiders en leerkrachten kansen om inzichten te verwerven (in het leerproces van leerlingen, in de onderwijskwaliteit,…), maar brengt ook uitdagingen mee. Aan de hand van 7 geboden presenteer ik drempels en valkuilen waar je tegenaan kan lopen en hoe je hiermee kan omgaan. Ik illustreer de inzichten met voorbeelden en visualisaties vanuit eigen projecten of onderzoek en verwijs je door naar interessante bronnen online. Ik sluit de presentatie af met ruimte voor vragen.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Van schoolleiders en leraren wordt alsmaar explicieter verwacht dat zij evidence-based aan de slag gaan: dat zij data gebruiken om hun beleid en praktijk geïnformeerd vorm te geven. Data spreken echter zelden vanzelf. Je moet er als schoolteam nog betekenis aan geven door ze vanuit jullie eigen referentiekader te interpreteren. In deze sessie nemen we dat betekenisgevingsproces onder de loep. Wat doen we bewust en onbewust wanneer we betekenis geven aan data? Welke (f)actoren spelen een rol in het betekenisgevingsproces? Welke uitdagingen zijn er, maar ook: welke kansen kunnen we voor onszelf creëren?
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Systematisch datagebruik kan het oplossen van onderwijsproblemen bevorderen. Dit gaat niet vanzelf en gebeurt niet van de ene op de andere dag: langere-termijn professionalisering waarin docenten actief samen leren (met schoolleiders) maken meer kans dan kortere (individuele) initiatieven. Leiderschap speelt een sleutelrol bij het (leren) werken met data. Het gaat dan om méér dan alleen facilitering in tijd en uren. In deze sessie bespreken we richtlijnen voor schoolleiders, gebaseerd op onderzoek én maken we kennis met een reflectietool om het werken met data voor duurzame onderwijsverbetering te bevorderen.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
In deze sessie krijg je mee hoe je schooleigen data op een slimme en gebruiksvriendelijke manier kan inzetten op meso- en microniveau, m.a.w. data als ondersteuning voor kwaliteitsontwikkeling. Aan de hand van een aantal sprekende beelden krijg je vanuit de verschillende rollen op school voorzetten om jouw geselecteerde data om te zetten in een verhaal. Als uitsmijter van deze presentatie gaat het nieuwe broertje van Analytics in première, een nieuwe Smartschoolmodule, waarvan we nu al weten dat deze een turbo kan zetten op de kwaliteitsontwikkeling van jouw school
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
“Scholen verdrinken in informatie, maar hunkeren naar kennis.” Met de DataWijzer biedt de Vlaamse Onderwijsinspectie elke school haar eigen online dashboard, dat enerzijds actuele data ontsluit en anderzijds diverse mogelijkheden biedt om op elk moment de eigen data te positioneren ten opzichte van referentiegroepen. In deze sessie lichten we toe hoe de inspectie de DataWijzer inzet bij een deskanalyse voorafgaand aan een doorlichting en bij de intensiteitsbepaling (aantal doorlichtingsdagen en aantal inspecteurs). Maar we willen vooral stilstaan bij de mogelijkheden die de DataWijzer biedt om als school doelgericht onderwijskwaliteit te ontwikkelen en de doeltreffendheid ervan op te volgen.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Zou je je een leven zonder auto kunnen voorstellen? Of een auto zonder dashboard? Of een dashboard zonder controlelampjes? Het dashboard van onze auto bezorgt ons diverse data om ons veilig op de weg te begeven. Rij je te snel, is de bandenspanning plots lager of raakt de benzine uitgeput? Het dashboard zal ons via knipperlichtjes aangeven wat er aan de hand is. Wat als we nu datadashboards zouden gebruiken om processen en onderliggende parameters te visualiseren? Met knipperlichtjes die aangeven wanneer processen niet onder controle zijn. Met datavisualisatie om processen in kaart te brengen. In deze sessie nemen we jou mee in het proces van het ontwikkelen van een schooleigen datadashboard. Van concept tot eindproduct en uitrol. Van versnipperde data tot krachtige datastromen. Van eenvoudige grafieken tot dynamische datastudio's met power. Een datadashboard als richtinggevend kompas kan ons helpen om betere beslissingen te nemen in onze scholen om ze zo beleidsmatig te verbeteren. Of hoe de motor van onze auto omgevormd kan worden tot een turbo.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Bij praktijkonderzoek zijn sommige vragen en thema’s (bv. rond welbevinden, leesplezier) moeilijker in kaart te brengen. Vaak grijpen we dan onmiddellijk naar een vragenlijst. In deze sessie gaan we verschillende mogelijkheden, methodieken en instrumenten verkennen. Je zal in kleine groep werken aan casussen en oefeningen.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
We belanden meer en meer in een “tsunami” van data. Hoe zien we door de bomen het bos, welke databronnen zijn echt relevant om een plek te geven in het kwaliteitsverhaal van de school? Waarmee vergelijken we de schooldata om ons een beeld te vormen of we goed bezig zijn? Samen met jullie reflecteren we tijdens onze sessie over welke variabelen in welke databron ertoe doen (wat is de moeite waard om echt op te volgen) en hoe we ze inzetten om onze school/onderwijsleerpraktijk te versterken. De focus van deze sessie ligt op data binnen het reguliere secundair onderwijs.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Excel-bestand 'classificatie gemeentes'
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Excel-bestand 'leerlingenkenmerken 2022-2023 BaO'
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Excel-bestand 'leerlingenkenmerken 2019-2020 SO'
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
In de LeerKRACHT-aanpak staat een manier van werken centraal die gebaseerd is op effectiever vergaderen en intenser samenwerken. Leraren gaan bij elkaar in de klas kijken, geven elkaar feedback, bereiden samen lessen voor en denken op basis van data gestructureerd na over resultaten en verbetermogelijkheden. Met deze manier van werken leggen ze de basis voor een cultuur van “elke dag samen een beetje beter”. In deze sessie maak je kennis met de LeerKRACHT-methodiek en ga je met een paar instrumenten aan de slag. Vanuit het traject dat het Paviljoen in Schaarbeek liep, denken we samen na over kleine elementen die je zelf kan inzetten in je school. Deze workshop wordt begeleid door Mieke Bogaerts, expertcoach bij Stichting LeerKRACHT en Sven Moens, directeur van GBS Paviljoen in Schaarbeek, waar sinds 2 jaar met de methodiek wordt gewerkt.
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Er is geen gebrek aan data in scholen. Het is dus in principe ook niet zo moeilijk om op basis van die data een aantal prestatie- en kwaliteitsindicatoren te maken. Maar dat is niet de juiste weg. Je moet omgekeerd te werk gaan: eerst bepalen voor welke onderwerpen of doelstellingen indicatoren nuttig kunnen zijn, dan de maatstaven voor de indicatoren te bepalen op basis van data die voorhanden zijn of die vrij eenvoudig verzameld kunnen worden. De nadruk moet dus liggen op relevantie voor het schoolbeleid. Maar wat zijn goede indicatoren?
Gepresenteerd op SOK 31 mei 2024
Do professionals in education really need data to deliver quality? Review our pre-conference webinar on March 14, 2024 to explore this question with Nancy Fichtman Dana, who has studied educators’ use of data to inform practice for over thirty years! Dr Dana will tackle questions such as “What role can data have?”, “What is its added value?”, “How can teachers use data in a simple way?”, “What kind of data are we talking about?”, and “What steps are important when working with data?” This pre-conference webinar is sure to stimulate interesting discussion on ways to combine theory and practice and learn from each other as a lead-in to our live SOK conference.
Data is overwhelming for some, but it can be incredibly beneficial when used well. When we are able to tap into the power of the numbers in the school context, we benefit students, classes, and school communities. This keynote explores the context of data in our current educational landscape, and the importance of everyone knowing the data and being able to engage in data use. Selena unpacks the three key elements of the effective use of data: data literacy, data visualisation, and data storytelling, and discusses the role of data in accountability and quality in our schools.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Kwaliteit is dialoog. De meest wezenlijke kwaliteit in het onderwijs is het moeilijkst objectief te meten. Dat komt omdat onderwijs in de kern een interactie tussen twee mensen is. In die interactie maken leraren onvermijdelijk subjectieve keuzes, verbonden met hun mens- en wereldbeeld. Over die aspecten van kwaliteit kan alleen in dialoog gesproken worden, omdat de 'hele mens' mee doet in die dialoog. Dat vraagt een openheid, die niet vanzelfsprekend is. Het vraagt sensitiviteit op alle dimensies van je mens-zijn. En het vraagt loslaten van het idee dat er een 'beste' uitkomst is in die dialoog. Ondanks die onzekerheden, is die dialoog over kwaliteit noodzakelijk én geeft ze veel voldoening, juist omdat ze gaat over wat wezenlijk is. In deze bijdrage ga ik in op deze opvatting van kwaliteit, kenmerken van de dialoog en geef ik enkele praktische handreikingen om hier in de praktijk mee aan de slag te gaan.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Het is niet verwonderlijk dat de oproep om ‘verantwoording af te leggen’ bij leraren vaak gemengde gevoelens of weerstand oproept. De voorbije decennia is de pedagogische betekenis van verantwoorden immers versmald tot ‘rekenschap afleggen’. Beide termen lijken synoniemen, maar dat zijn ze niet. Integendeel, ze staan voor twee heel verschillende manieren van denken en spreken over goed onderwijs en - bij uitbreiding - over goed of professioneel leraarschap. Rekenschap is een boekhoudkundige term, die een economische manier van denken weerspiegelt, waarbij het gaat om effectiviteit, aantoonbare ‘(leer)winst’ of ‘(leer)opbrengst’. Maar vooral ook om het zich indekken tegen of ‘immuun’ maken voor kritiek. In mijn lezing werk ik die kritische analyse uit. Maar tegelijkertijd houd ik een pleidooi voor pedagogische verantwoordelijkheid als een positief alternatief. Verantwoordelijkheid gaat ervan uit dat leraren in een relatie van zorg en engagement staan ten aanzien van hun leerlingen. Ver-antwoord-elijkheid verwijst naar het ‘antwoord’ geven op de educatieve noden (vragen) van de leerlingen. Dat veronderstelt niet alleen technische expertise (bv. vakinhoudelijke of didactische kennis), maar ook de bekwaamheid om te oordelen wat op een bepaald ogenblik het meest aangewezen, juist, rechtvaardig, passend… is voor de vorming van de leerlingen. In dat oordeel zal het streven naar de curriculumdoelen (kennis, vaardigheden, competenties…) uiteraard een belangrijk criterium vormen. Maar tegelijkertijd weerspiegelen die oordelen ook waardengebonden keuzes, zijn ze dus onvermijdelijk betwistbaar en laten ze de betrokkene emotioneel niet onverschillig. Die morele, politieke en emotionele dimensies vormen de kern van wat ik omschreven heb als de kwetsbaarheid van het leraarschap. Het opnemen van verantwoordelijkheid vereist het erkennen en zelfs koesteren van die kwetsbaarheid. Het staat haaks op het streven naar immuniteit in de vorm van rekenschap. En dus: ja, het afleggen van verantwoording is een vorm van professionaliteit van de leraar. Meer zelfs: het is de plaats bij uitstek waar die pedagogische professionaliteit van de leraar zichtbaar wordt.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Hoe centrale toetsen een te verantwoorden plek geven in de zorg voor onderwijskwaliteit? Het beleidsdebat inzake zinvolheid en vormgeving van centrale toetsen is al twee decennia bijzonder levendig in Vlaanderen. Met de beslissing van de Vlaamse overheid om alle Vlaamse leerlingen vanaf schooljaar 2023-2024 tijdens hun schoolloopbaan vier keer een centrale toets te laten afleggen, is dit thema ook opnieuw bijzonder actueel geworden. In deze sessie nemen we bovenstaande beleidsbeslissing als vertrekpunt en belichten we de verscheidene randvoorwaarden die vervuld dienen te zijn om van deze centrale toetsen een kwaliteitsbevorderend vehikel te maken. We verdedigen de stelling dat Vlaanderen met centrale toetsen zonder meer de bestaande kwaliteitsuitdaging niet het hoofd zal kunnen bieden, maar zonder centrale toetsen ook niet. We verkennen via welke mechanismen centrale toetsen kwaliteitsbevorderend kunnen werken, als een instrument voor ontwikkeling én verantwoording. Daarbij staan we ook stil bij hoe een ondoordachte verantwoordingsgerichte inzet van centrale toetsen sluipend onbedoelde neveneffecten kan hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Doe je de goede dingen? Doe je de dingen die je doet, goed? Welke methodieken kun je inzetten om bovenstaande vragen te beantwoorden? Onderzoek hoeft niet ingewikkeld en tijdrovend te zijn. Saskia von der Fuhr legt aan de hand van haar jarenlange ervaring met onderzoek uit, hoe je het meten van impact laagdrempelig aan kunt pakken. Aan de hand van verschillende voorbeelden, maar ook korte opdrachten, laat ze zien wat er mogelijk is. Denk hierbij aan kwalitatieve en kwantitatieve methoden, aan bestaande en nieuwe data. Elke doelgroep vraagt om een aparte benadering.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Naar verantwoording wordt vaak op een negatieve manier gekeken: het staat haaks op groei en ontwikkeling, en vormt ballast bovenop de kerntaak om kwaliteitsvol onderwijs te organiseren. Is verantwoording afleggen een rem op of net een motor voor kwaliteitsontwikkeling? Aan de hand van deze kernvraag wordt ingegaan op de introductie van inspectie 2.0 en vooruitgeblikt naar het gedifferentieerd doorlichten dat in september 2023 van start gaat. Leidraad daarbij is de keuze om de controlerende rol steeds uitdrukkelijker aan te vullen met stimulerende initiatieven, en zo de impact van het kwaliteitstoezicht te vergroten. In deze sessie wordt verduidelijkt hoe het controleren en stimuleren van onderwijskwaliteit geen tegengestelden zijn, maar elkaar net kunnen versterken. Of anders gezegd: hoe de perceptie van een slagboom kan evolueren naar de ervaring van een krachtige hefboom, waarbij verantwoording en kwaliteitsontwikkeling hand in hand gaan.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Roos Van Gasse neemt je mee in een verhaal rond datagebruik in lerarenteams. Hoe kun je de data die je dagelijks verzamelt (bv. klastoetsen, observaties) nuttig inzetten om je eigen praktijk onder de loep te nemen? En hoe kunnen duurzame interacties met collega’s ontstaan om uit deze data te leren? Deze en nog vele andere vragen rond team-leren uit data voor schoolontwikkeling vormen de basis van deze info.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Toetsen blijken in de (beleids)praktijk een belangrijke rol te vervullen in het onderbouwen van of verantwoorden over kwaliteit van onderwijs. De vraag is echter of en in hoeverre toetsen en hun uitkomsten die rol daadwerkelijk kunnen vervullen. Aan de hand van ruim 55 jaar ervaring in Nederland met diverse vormen van toetsing gaan we in op de moeizame relatie die er is tussen toetsing en het bewaken van onderwijskwaliteit. Achter toetsing gaan in werkelijkheid veelal andere belangen schuil dan die van de leerling en zijn ontwikkeling. Met een kritische blik kijken we naar de huidige rol van toetsing in het (Nederlandse) onderwijs en staan we stil bij de vraag hoe toetsing eruit moet zien om daadwerkelijk een rol te kunnen spelen in het stimuleren van effectief leren.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
We starten met een klassieke definiëring van verantwoording en gaan we na hoe we die kunnen verfijnen en opwaarderen in functie van kwaliteitsontwikkeling. We bekijken welke plaats verantwoording heeft binnen het (dagelijkse) professioneel handelen. Je krijgt ideeën aangereikt over aan wie, waarover en op welke manier verantwoording afgelegd kan worden. We reflecteren ook over de rol die data kunnen spelen. We eindigen met enkele valkuilen bij het gebruik van data voor verantwoording. De info zicht zich zowel tot leraren, beleidsmedewerkers als leidinggevenden.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Wat valt er te leren van vernieuwers binnen zorg en welzijn (in Nederland) als het om verantwoording gaat? Wat zijn de uitgangspunten en nieuwe praktijken van instellingen die de menselijke maat centraal stellen in hun dienstverlening en die het vertrouwen in het vakmanschap van hun professionals als uitgangspunt nemen? De afgelopen jaren ondersteunde Jan Smit zorg- en welzijnsorganisaties in Nederland bij het realiseren van Nieuw Verantwoorden en Nieuw Toezicht. Daarin staat niet het voldoen aan systeemeisen van de buitenwereld centraal, maar het verantwoording afleggen in het licht van ‘de bedoeling’ van het werk, in het licht van wat de organisatie beschouwt als ‘goede zorg’, ‘goed onderwijs’. Dan komt verantwoording weer in handen van professionals, van degenen die in de leefwereld van kinderen het verschil kunnen maken. En worden leren en verantwoorden pijlers voor kwaliteitsontwikkeling. Daar worden professionals blij van. Daar wordt de dienstverlening beter van. Terug naar de essentie. Een veelbelovende en kansrijke zoektocht, tegen de stroom in.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
In de dagelijkse schoolpraktijk ben je voortdurend bezig dingen te veranderen. Of je nu leraar bent, lid van de directie, coördinator bent, of een andere rol vervult, iedereen probeert wel eens iets nieuws uit... Een nieuwe lesmethode in de klas, een aanpak om collega’s mee te krijgen in een nieuwe visie, of je organiseert een training om het team doelgericht te ontwikkelen. Maar hoe kom je erachter in hoeverre deze aanpakken impact hebben? En of leerlingen er ook baat bij hebben? En of het de collega’s in hun vakmanschap versterkt? Dit zijn vragen die zich lenen voor een impactonderzoek. In deze keuzesessie leer je meer over een pragmatische methode om de impact van interventies in jouw school te onderzoeken. De inhoud is gebaseerd op tien jaar ervaring met impactonderzoek in tientallen organisaties.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2023
Dit is onze eerste SOK-talk. Gasten zijn Henk Galenkamp en Jeannette Schut. Enkele onderwerpen: Wat is de verhouding tussen cultuur en structuur in een organisatie? Is het ene belangrijker dan het andere? Hoe kun je disfunctioneel gedrag ontmaskeren als het onder de waterlinie zit? Is een aanspreekcultuur hetzelfde als een professionele cultuur?
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Zo goed mogelijk lesgeven is wat ons allen in het onderwijs drijft iedere dag. Toch lijkt dat soms anders te zijn zodra het woord kwaliteitszorg valt. Kwaliteitszorg is dan ineens iets van de kwaliteitsmedewerker of de leidinggevende. En onze fierheid over ons werk en onze school maakt plaats voor twijfel en soms zelfs angst. Is een kwaliteitscultuur de oplossing voor deze uitdagingen? Of is een kwaliteitscultuur een modegril in het onderwijs? Wie wordt er beter van een kwaliteitscultuur? En kun je een kwaliteitscultuur wel versterken? In deze keynote wordt ingegaan op bovenstaande vragen en word je op basis van wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring uitgedaagd om kritisch te reflecteren op de aanpak van kwaliteitszorg in jouw school. Daarnaast krijg je handvatten om vanuit een integraal perspectief te kijken naar en te werken aan het versterken van de kwaliteitscultuur in je organisatie.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Onderwijs is mensenwerk. De volwassenen (leraren, schoolleiding, ouders, etc.) werken met leerlingen samen aan hun toekomst. De kwaliteit van dat proces wordt in hoge mate bepaald door de kwaliteit van de samenwerking van de volwassenen onderling. Een professionele schoolcultuur is een cultuur waarin alle gedrag van die volwassenen leidt tot: 1. de doelen van de school; 2. toename van welbevinden van zichzelf; 3. toename van welbevinden van anderen (in eerste instantie van andere volwassenen en van daaruit óók van de leerlingen). Dit betekent dat gedrag van de volwassenen dat daar niet toe leidt (tegenwerking i.p.v. samenwerking), begrensd dient te worden. Dat moet stoppen. Vriendelijk én duidelijk. Wij noemen dit ‘begrenzen van gedrag met behoud van relatie’. Dit is het centrale kenmerk van een kwaliteitscultuur. Door disfunctioneel gedrag te begrenzen ontstaat er kwaliteit in de school.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Kwaliteit krijgt vorm in de dagelijkse schoolpraktijk, door bevlogen collega’s die met inzet van hun eigen talent het elke dag een beetje beter doen. Waarderend onderzoekende gesprekken houden dat motortje aan de praat en zorgen voor nieuwe inspiratie. Met het ‘discovery’ interview ga je bijvoorbeeld samen op zoek naar hoe ‘kwaliteit’ (van lesgeven bijvoorbeeld) eruit ziet en wat je daarvoor in huis hebt. Door samen te ‘dromen’ van wat nog meer kan, wakker je de energie aan om te blijven bouwen. En met een progressiecirkel of schaalvraag kun je op een enthousiasmerende en inzichtelijke manier evalueren wat je al bereikt hebt – en direct door naar de volgende stap. In deze sessie maak je kennis met deze gesprekstechnieken en de principes erachter, zodat je er op school mee aan de slag kunt.
Gepresnteerd op SOK 2 december 2022
Effectief leren in de klaspraktijk wordt terecht omarmd. Eenzelfde lijn doortrekken in de ontwikkeling van leraren, ondersteuners en leidinggevenden blijkt in de praktijk uitdagend. Dat is zeker het geval in het collectief leren. Toch draagt net dat collectief leren bij aan de verbetering van onderwijskwaliteit. Het collectief leren stimuleert gerichte verbetering en verandering. Een aantal randvoorwaarden dient vervuld te worden om tot effectief collectief leren te komen. Kwaliteit van onderwijs is een samen-verhaal, de ontwikkeling van kwaliteit en dus het leren ook. Vanuit een aantal voorbeelden van goede praktijk plaatsen we het effectief collectief leren in de kijker.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Wat bepaalt het verschil tussen een High Impact Team en een middelmatig team? High Impact Teams blijven leren. Daardoor behalen ze duurzame resultaten: niet één keer, niet twee keer, maar elke keer opnieuw. High Impact Teaming is niet eenvoudig, want teamwerk is altijd rommelig, ondoorzichtig en onvoorspelbaar. Dé formule voor effectief samenwerken bestaat niet. Elk High Impact Team is er zelf in geslaagd een eigen formule voor succes te schrijven. Tijdens deze presentatie gaan we in op de verschillende bouwstenen van High Impact Teaming en hoe leraren kunnen starten met het schrijven van hun unieke formule voor succes en hoe ze deze formule kunnen omzetten in de praktijk om zo samen tot meer kwaliteitsvol onderwijs bij te dragen.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
‘De best presterende teams maken de meeste fouten’. Uit onderzoek van Amy Edmonson bleek dat de best presterende teams een veilig teamklimaat hadden, waardoor ze hun fouten openlijk bespraken en toegaven. In dat klimaat is kwaliteitsontwikkeling mogelijk. Hoe creëer en stuur je een veilig samenwerkingsklimaat waarin mensen verantwoordelijkheid nemen en er geleerd wordt? Hoe ontwikkelt samenwerking zich in de tijd en hoe houd je deze sprankelend en van betekenis? Niet de urgentie maar vooral de relevantie motiveert tot creatie. Tijdens deze lezing bevraagt Bart Schipmölder je op de vraag wat jij wilt creëren. Om te kunnen sturen, is het nodig dat de doelen gedeeld en helder zijn en je patronen gaat herkennen in de samenwerking. Welke patronen maken deze sterker en welke staan deze in de weg? Hoe voer je daarover het gesprek? Wat ga je doen? Je leert tijdens deze sessie om jouw team, het team van partners met wie je werkt aan kwaliteit, beter te begrijpen en je eigen visie op samenwerken woorden te geven. Wat helpt jouw team de doelen te bereiken en welke patronen staan dat in de weg? Bart Schipmölder reikt je interventies aan die je de volgende dag al kunt inzetten om beweging te creëren in de samenwerking. Hij kleurt zijn verhaal met verschillende voorbeelden en filmfragmenten over samenwerking.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Wat is een team eigenlijk? En wat voor soorten teams heb je? Hoe hangt samenwerken af van de onderlinge afhankelijkheid? Wat doe je met (te) grote teams? En wat doe je met teams die volledig disfunctioneren: zogenaamde probleemteams? We gaan in op de verhouding tussen boven- en onderstroom. Welke patronen kun je daarin snel herkennen? En welk type interventies kun je doen wanneer je vindt dat de onderstroom hinderend wordt?
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Wat als ik je zou vertellen dat kwaliteit in de kern niet zo heel veel te maken heeft met programma’s, processen en structuren? Maar met de verbondenheid met elkaar en het collectief doel? Je zou wat ongemakkelijk worden misschien. En toch hoeft dat niet. Als je namelijk een kwaliteitscultuur realiseert op basis van ieders verbondenheid met elkaar en het gezamenlijk doel kom je veel sneller en gemakkelijker tot je doel dan je zou denken. Mag je dan helemaal geen programma’s, processen en structuren meer inzetten? Jawel hoor, als ze maar dienstbaar zijn aan het collectief doel. Rianca Evers-den Ouden laat je in haar bijdrage zien hoe je met Samensturing op een praktische en duurzame manier een kwaliteitscultuur realiseert, en daarmee de effectiviteit en bevlogenheid van je medewerkers ook nog eens verhoogt.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
In deze bijdrage doorloopt Myrte Legemaate vanuit een integraal perspectief de mogelijke stappen om de kwaliteitscultuur te versterken. Wat staat mogelijk eigenaarschap in de weg? Welke kansen liggen er? Tevens worden enkele voorbeelden uit de praktijk besproken. Je wordt meegenomen aan de hand van een werkblad om een analyse van de eigen kwaliteitscultuur in de school te maken en om te komen tot inzichten en handvatten voor versterking van de kwaliteitscultuur.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
In deze bijdrage doorloopt Myrte Legemaate vanuit een integraal perspectief de mogelijke stappen om de kwaliteitscultuur te versterken. Je wordt meegenomen aan de hand van een werkblad om een analyse van de eigen kwaliteitscultuur in de school te maken en om te komen tot inzichten en handvatten voor versterking van de kwaliteitscultuur.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2022
Het denken over veranderen beweegt zich tussen eenzijdige perspectieven: hiërarchische ‘top-down’ en zelfsturing. Co-creërend veranderen vraagt samenspel waar betrokkenen hun professionele ruimte invullen binnen, op basis van co-creatie ontwikkelde, begrenzingen. Het vraagt leiderschap, van een ieder, om de spelregels te ontwikkelen én te bewaken. Hoe ga je om met de onvermijdelijke spanningen tussen de belangen van het ‘deel’ én die van het ‘geheel’. Hoe hanteer je ‘regels/protocollen’ in een ‘bijzondere’ situaties? Eerlijk is niet altijd rechtvaardig.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Veranderen draait om gedrag: het gedrag van anderen dat je probeert te beïnvloeden én het eigen gedrag waarmee je dat doet. En iedereen met een beetje levenservaring weet dat dit behoorlijk complex is. In deze keynote legt Ben Tiggelaar uit wat hierbij komt kijken. Evidencebased én superpraktisch. Met aandacht voor: - Het hart van de verandering: gedrag. - Abstracte wensen vertalen naar concreet gedrag. - Jezelf en anderen helpen in actie te komen.
Veranderprocessen kennen vele gezichten. Radicaal of met mondjesmaat. Succesvol veranderen is echter niet alleen een te plannen gebeurtenis. Het helpt te kunnen vertrekken vanuit een passende schoolcultuur. Deze sessie brengt in kaart wat medewerkers veranderbereid maakt. Daarbij zoeken we houvast in de zogenaamde onderzoekende schoolcultuur. Een onderzoekende houding bij medewerkers getuigt van nieuwsgierigheid, bewust zijn van de eigen veronderstellingen, van perspectief durven wisselen en tot inzicht willen komen. We brengen in kaart op welke manier een onderzoekende schoolcultuur het bindmiddel kan zijn tussen professioneel handelen, verbeteren en veranderen, en kwaliteitszorg. De sessie geeft inzicht in wat schoolleiders en leerkrachten kunnen doen om een onderzoekende houding te stimuleren.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Verandering doorvoeren vraagt heel wat kunde, inspanning en afstemming. Maar waar draait het bij de implementatie in essentie echt om? En waar leg je best het accent? Hoe krijg je iedereen mee in de verandering? Volstaat een sterke en aanhoudende communicatie om iedereen de beoogde verandering te laten begrijpen, of is hier meer voor nodig? Leidt het opzetten van participatie altijd tot meer betrokkenheid, of maak je er de vertrouwensrelatie met het management enkel slechter mee? Alvast enkele vragen die we in deze sessie zullen beantwoorden aan de hand van sprekende verhalen en wetenschappelijke evidenties. We vertrekken vanuit een overkoepelend change management kader, waarna we inzoomen op hoe je via gerichte communicatie en participatie medewerkers zowel helpt betekenis te geven aan de verandering als hun betrokkenheid bij de verandering helpt te versterken. We eindigen de sessie met een concreet hanteerbare methodologie voor het opzetten van effectieve participatiemomenten.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Om succesvol te veranderen, zijn er twee elementen van het grootste belang. Het eerste element is het veranderverhaal dat mensen een concreet kompas geeft om andere keuzes te maken - in zowel concrete dagelijkse dilemma's als ook bij (strategische) inrichtingsvraagstukken. Het tweede is de constatering dat de verandering van binnenuit komt, maar niet vrijblijvend is. In deze paradox wordt iedereen eigenaar van de verandering. Maar hoe doe je dat? En wat betekent dat voor de cijfers die je wel of niet geeft, of hoe je leerlingen wel of geen kruisjes geeft als ze iets 'fout' hebben gedaan?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
In deze mini-masterclass wordt concreter ingegaan op de tools van deep democracy. Enkele praktijkvoorbeelden illustreren deze tools.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
We onderzoeken samen wat verandering echt betekent en hoe daarin aandacht moet zijn voor de liminale fase van een transitie, de overgangsfase die zo cruciaal is om draagvlak te creëren. We zetten de schijnwerpers op het belang van psychologische veiligheid en de creatieve kracht van conflict. ‘Van zondebok naar zebra’ is een beeld dat een heel ander perspectief geeft op de groepsdynamische processen die een transitie laten slagen of mislukken. Weerstand wordt inzet en zet een poort open naar collectieve wijsheid. Deze presentatie is gebaseerd op transitiedenken en deep democracy.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Er was eens… een tijd waarin het woord ‘verandering’ gebruikt werd om de fase tussen twee stabiele periodes aan te duiden. Vandaag is onze ervaring radicaal anders: verandering lijkt een constant gegeven. Alsof veranderen permanent is. Hoe ontwikkel je dan een schoolcultuur waarin alle betrokkenen het continue veranderen mee vormgeven? Het vraagt een visie op schoolleiderschap als gedeeld leiderschap. Waarderend onderzoek is een benadering die uitnodigt om alle stemmen in de ruimte te brengen om samen te werken aan een toekomstproject voor de school. We illustreren het potentieel van waarderend onderzoek aan de hand van een innovatieproces in een middelbare school.
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Hoe kunnen we succesvolle vernieuwingen verder uitbouwen binnen en buiten de eigen klas? Hoe kunnen we een geslaagde verandering binnen een school verspreiden naar andere scholen? Wat moeten we doen wanneer de externe ondersteuning wegvalt? Wat gebeurt er wanneer de middelen verdwijnen of de prioriteiten veranderen? Wat met de vernieuwingen naar aanleiding van de pandemie? Een belangrijke uitdaging voor scholen is niet zozeer het gebrek aan innovaties, maar wel het beklijven hiervan in de praktijk. Tal van vernieuwingsinitiatieven blijken van korte duur te zijn en scholen staan voor de uitdaging om vernieuwingen te verspreiden binnen of buiten de eigen school. De focus van de presentatie ligt op het analyseren, begeleiden en beoordelen van veranderingsprocessen in scholen. In deze presentatie wordt een schematisch overzicht geboden van verschillende factoren (innovatie-specifieke, individuele, relationele, structurele, …) en hun samenspel ten behoeve van duurzame veranderingsprocessen op school. Deze presentatie is gericht op iedereen die met veranderingsprocessen op school bezig is (leraren, coördinatoren, directies, interne en externe schoolontwikkelaars).
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Veranderen met ziel en zakelijkheid is oog hebben voor de harde en zachte kanten van verandering. Voor gedrag van mensen, maar ook voor resultaten. In deze presentatie focust Lenette Schuijt op de balans tussen verandering en stabiliteit. In de natuur wisselen perioden van intense groei en schijnbare rust elkaar af. Juist vanuit stilstand kun je weer vernieuwen. Hoe zorgen we voor rustperiodes nu verandering een nieuwe constante lijkt te zijn? Hoe komen we vanuit rust weer tot beweging? En waaraan ontlenen we stabiliteit in perioden van hevige verandering?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
In onderwijs wordt heel wat veranderd. De ene vernieuwing is nog niet goed en wel onderdeel van het schoolgebeuren of er wordt alweer wat nieuws gestart. Vaak is het onduidelijk wat de opbrengst is van een verandering, hoe het leren van de leerlingen er beter van wordt of hoe het de schoolontwikkeling verder brengt. Dat werkt demotiverend en verhoogt de werkdruk. Hoe kunnen we veranderingen anders organiseren?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Co-creatie veronderstelt vrijmoedig spreken: zeggen wat je denkt en doen wat je zegt. Hoe bevorderen leidinggevenden en leerkrachten samen deze praktijk? Wat vraagt dit aan emotionele rijpheid en morele moed? Hoe doorbreek je morele zwijgzaamheid? Hoe ga je om met disfunctionele patronen in de ‘onderstroom'? Hoe bewaak je de ‘bedoeling’ van de organisatie?
Gepresenteerd op SOK 3 juni 2022
Achtergrondinformatie bij de presentatie van Ben Tiggelaar.
Meegegeven op SOK 3 juni 2022
Wat maakt dat mensen met de beste bedoelingen er vaak in slagen om samen een situatie waar ze eigenlijk geen van allen tevreden mee zijn, te creëren en in stand te houden? Wat maakt dat mensen zich vaak slachtoffer voelen van een cultuur die ze niet wensen, terwijl ze die met hun eigen gedrag keer op keer bevestigen? Wat zijn de mechanismen die ons gedrag zo sturen? Wat komt erbij kijken om een verandering echt te laten beklijven? Deze vragen sluiten aan bij de fascinatie van velen met het veranderen van samenwerkingspatronen. Ze komen voort uit de betrokkenheid bij het vergroten van het collectieve leervermogen van organisaties. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Het merendeel van de veranderingsprocessen wordt vormgegeven vanuit het reizigersmodel. Op basis van een blauwdruk over de gewenste situatie (het eindplaatje) en een stappenplan om het te realiseren wordt de verandering vormgegeven. Onderzoek naar de effectiviteit van deze veranderingsstrategie geeft aan dat ongeveer twee derde van deze processen niet de gewenste resultaten heeft. In deze bijdrage wil André Wierdsma het denken over organiseren, veranderen en leren uitbreiden. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Normatieve professionalisering is het proces waarin professionals, in dit geval dus managers, met elkaar in gesprek gaan om elkaar te bevragen op de wijze waarop ze beslissingen nemen. Om hun vakmanschap te versterken zouden managers elkaar op moeten zoeken om aan de hand van concrete casuïstiek elkaar te consulteren. Met normatieve professionaliteit wordt de morele dimensie van besluitvormingsprocessen in het licht gezet, Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Van bestuurders en managers mag verwacht worden dat zij als ‘oudersysteem’ de waarden van de organisatie ontwikkelen en onderhouden. Juist in periodes met morele discussies en belangen is het belangrijk dat zij als rolmodel opereren door positie te kiezen bij de afweging van conflicterende belangen en waarden. Ze zijn inspirerend als ze moreel leiderschap tonen. Dan kunnen ze vanuit die verworven positie ook corrigeren vanuit waarden. In de praktijk betekent dit dat als zij ingrijpen op amoreel gedrag ze dan ook concreet benoemen welke geldende normen, voortkomend uit de waarden, geschonden worden. De waarden gaan dan leven en krijgen voor iedereen in de organisatie betekenis in de praktijk. Dit artikel biedt achtergrondinformatie bij de lezing van André Wierdsma op het SOK-congres van 3 juni 2022.
Achtergrondinformatie SOK 3 juni 2022
Hoe werk je aan schoolbrede routines op vlak van feedback aan leerlingen? Hoe zorg je ervoor dat zowel op klas- als schoolniveau leraren mee zijn in de visie op feedback? Als elke leraar een andere aanpak en andere routines heeft, gaat er veel tijd verloren. Tijd die niet aan het vak zelf wordt besteed. We focussen op datgene wat de individuele leraar en klas overstijgt: een feedbackcultuur die als evident aanvoelt, met voldoende vrijheid in de manier waarop het in elke klas vorm krijgt.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Uren spenderen aan correctiewerk en feedback geven, maar vervolgens merken dat leerlingen er te weinig mee aan de slag gaan? Ontdek in deze lezing hoe het anders kan: feedback als wezenlijk onderdeel van je lesaanpak met als centrale vraag "Wat doet leerlingen leren?" Maak kennis met drie thema’s uit het boek 'Feedback in de klas: verborgen leerkansen': - Heldere kwaliteitsverwachtingen - Feedback als startpunt - Leerlingen als feedbackgevers en -zoekers Bij elk thema horen concrete werkvormen. Je wordt meteen aangemoedigd om de vertaalslag naar je eigen context te maken. Wat doe je al? Waar zie je nieuwe kansen? Wat is haalbaar?
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Even the highest-quality feedback on students’ work will not have an impact on their development unless students actively engage with and implement the advice. The literature, alongside anecdotal reports of educators, often paint a negative picture of students’ willingness to read and enact feedback. My recent programme of research has focused on students’ cognitive, motivational, and emotional landscapes and how they influence the ways in which students receive, process, and implement feedback on their work. In this talk, I will argue that the power of feedback for effective learning is fundamentally an issue of design, where opportunities for students to develop the skills required for effective use of feedback, and opportunities to apply feedback, can transform the role of students in assessment.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
For students to get the most out of their feedback, they need to develop the skills that support effective use of feedback. Drawing upon the feedback ‘recipience skills’ proposed by Winstone et al. (2017), and the framework for student feedback literacy proposed by Carless and Boud (2019), this workshop will provide participants with the opportunity to explore ways of embedding the development of these skills and capacities within their work with students.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Wat heeft effectieve feedback op je school te maken met de thermostaat in jouw woonkamer? Hoe zorg je ervoor dat de aarzeling om feedback te geven aan collega’s kleiner wordt? Welk gedrag draagt bij tot de effectiviteit van je feedback? Ben jij een cheerleader, een commandant of beide? Wat zijn randvoorwaarden die de effectiviteit van feedback in je school versterken? Kun je feedback geven als jouw tijd beperkt is? Onder meer rond deze vragen biedt deze presentatie van Yves Larock je inspiratie. Hij brengt op wetenschap gebaseerde inzichten voorbeelden uit de dagelijkse schoolpraktijk en nodigt je uit tot reflectie én actie.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Feedback is één van de belangrijkste factoren die het leren kunnen beïnvloeden. Hoe komt het dat sommige leerlingen heel vaak feedback krijgen en andere veel minder? Hoe komt het dat sommige feedback het leren een enorme boost geeft, terwijl andere feedback het leren net afremt? Hoe komt het dat sommige leerlingen met plezier met de feedback aan de slag gaan, terwijl anderen zich er net van afkeren?
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Feedback geven en verwerken, peer feedback, leerlingen in de leerhouding en het zweet op de goede rug. Zomaar wat thema’s waar momenteel veel aandacht voor is. Maar wat is daarvoor nodig? Aan de hand van concrete lesvoorbeelden bespreken we de cyclus van formatief werken. We zoomen in op fase 1 (verwachtingen verhelderen) en de fasen 4 en 5 (feedbackgeletterdheid en passende vervolgacties nemen). Daarbij verbinden we de lesvoorbeelden aan enkele recente onderzoeken van R. Sadler, D. Nicol en D. Boud.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
In deze sessie ontdek je hoe je leerlingen op een waarderende manier kan coachen naar groei. We gaan in op de essentiële elementen van een krachtig coachgesprek. Je krijgt een aantal praktische tips mee en een handig stappenplan waarmee je meteen meer kracht en structuur kan toevoegen aan je coachende gesprekken met leerlingen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Feedback geven en verwerken en de rol van peer- en self-feedback zijn enkele terugkerende onderwerpen als het gaat om formatief werken in de taallessen. Hoe geef je effectieve feedback op taalproductie en op het taal(leer)proces? En hoe doe je dat met grote klassen? Welke rol heeft de leerling daar zelf bij en hoe kan effectieve groepsfeedback er in de taalles uitzien? Aan de hand van concrete lesvoorbeelden bespreken we de cyclus van formatief werken. Daarbij verbinden we de lesvoorbeelden aan enkele recente (taal)onderzoeken van K. Elving, J. Hattie en D. Nicol.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Werknemers hebben gelijk als ze denken dat hun beoordeling niet eerlijk tot stand komt. Kilian Wawoe van de Vrije universiteit van Amsterdam deed jaren onderzoek naar evaluaties in verschillende organisaties. Zijn conclusie: de jaarlijkse evaluatie van werknemers door managers is demotiverend en heeft geen positief effect op de prestatie. Kortom, het proces van beoordelen kost veel tijd en levert vooral frustratie op. Afschaffen dus? Ja! Maar het doel dat we willen bereiken met het beoordelen blijft wel relevant: we willen prestaties verbeteren, werktevredenheid verhogen, burn-out voorkomen, etc. Je krijgt een alternatief voor het traditionele beoordelingsgesprek. Wetenschappelijk getoetst en praktisch gebracht, krijg je nieuwe inzichten die je de volgende dag meteen kunt toepassen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
In het denken en praten over feedback hebben we het niet meer alleen over hoe je goede feedback kunt geven, maar ook over hoe je feedback kunt ontvangen. Feedbackgesprekken met collega’s kunnen soms moeilijk en confronterend zijn. In het Westerveldraamwerk laten we zien wat je kunt doen om bij te dragen aan een constructief en effectief feedbackgesprek. In een feedbackgesprek onderscheiden we de rollen van feedbackgever en feedbackgebruiker. Beiden hebben een aantal belangrijke verantwoordelijkheden om zo’n gesprek constructief te voeren en ervoor te zorgen dat er echt een mogelijkheid tot leren wordt gecreëerd. We bespreken het raamwerk aan de hand van een aantal concrete casussen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Hoe creëer je een schoolomgeving waar mensen met volle goesting komen werken? We staan stil bij: - wat mensen echt nodig hebben om bezieling te voelen; - enkele simpele maar effectieve manieren om de goesting en motivatie te verhogen. Je krijgt meer inzicht in de nieuwste wetenschappelijke inzichten inzake motivatie en bezieling op de werkvloer + je stapt buiten met een aantal praktische tips om het geleerde toe te passen in de praktijk.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Er is de laatste tijd steeds meer aandacht voor een zogenaamde actieve rol van leerlingen in het feedbackproces. Maar wat wordt daar nu eigenlijk precies mee bedoeld? Wat verwachten we eigenlijk van leerlingen en hoe kunnen we hen dat duidelijk maken en hen daarbij helpen? Hiertoe ontwikkelde Renske de Kleijn een model voor het feedbackproces van de leerling, dat bestaat uit de 4 stappen: feedback vragen, feedback analyseren, feedback toepassen en feedback terugkoppelen. We bespreken per stap hoe we leerlingen hierbij kunnen helpen, zodat ze dit op termijn zelf en zonder hulp kunnen doen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
De Vlaamse Scholierenkoepel ontwikkelde een betrouwbare feedbacktool voor leerkrachten. Daarmee kun je digitaal en gratis zinvolle feedback opvragen bij leerlingen. We geven een demo en vertellen meer over het onderzoek dat achter deze tool zit. Waarom zou een leerkracht feedback vragen? Wat is zinvolle feedback? Welke voorwaarden moet je creëren om betrouwbare feedback te vragen? En niet te vergeten: hoe kun je daarna concreet met de resultaten aan de slag gaan?
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Leerlingen leren goed schrijven door regelmatig te werken aan korte schrijfopdrachten. Hierdoor merken leerlingen dat zij steeds makkelijker hun woordkennis wendbaar kunnen gebruiken. Leraren zien echter vaak op tegen het vele correctiewerk. Maar waarom zou de leraar alle opdrachten van feedback moeten voorzien? We bespreken op welke wijze we leerlingen meer kunnen betrekken bij het geven en verwerken van (peer) feedback op schrijfproducten. Dit is niet alleen prettig voor de leraar maar het zorgt ook voor een hogere leeropbrengst bij de leerlingen.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Onder de titel ‘De onuitputtelijke kracht van constructieve feedback’ begon ik een vijftal jaar geleden te bloggen over het belang van feedback in de onderwijscontext. Mijn blog ‘Delenderwijs.net’ werd een reflectiekamer voor mijn eigen onderwijspraktijk. Tijdens deze presentatie toon ik de belangrijkste bevindingen die ik in mijn zoektocht tegenkwam. Hoe belangrijk is feedback voor onderwijskwaliteit? Wanneer dreigt het ballast te worden? Hoe bewaken we als onderwijsprofessionals het evenwicht?
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Wat betekent het om feedback te ontvangen? Heb je volgende reacties wel eens ervaren? Eindelijk! Daar zat ik al lang op te wachten. Oei, hier schrik ik van. Dat is een cadeautje. Nee, bedankt! Niet van jou. Nee, bedankt, niet nodig. Wat moet ik ermee? Fijn dat je me dit durft te vertellen. Ik begrijp je nu beter. Hier kan ik iets van leren. Auw! Hier lig ik wakker van. Ik leg mijn hoofd alvast klaar op het hakblok. En ik heb jou ook nog iets te zeggen. Oei, dat was niet de bedoeling. Ik herken er niets van. Waar gaat dit écht over? We onderzoeken samen waar deze reacties vandaan komen, wat je er verder mee kan doen en hoe ‘puzzelen’ een nieuwe piste kan aanreiken.
Gepresenteerd op SOK 3 december 2021
Leerkrachten zijn het gewoon zelfstandig te werken, veel verantwoordelijkheid op zich te nemen en te zorgen voor hun leerlingen. Maar zijn zij ook gewend om goed voor zichzelf te zorgen? Of hebben zij daar ook hun andere collega’s en leidinggevenden bij nodig? We reiken concrete tools aan om signalen op te vangen, te weten wat we met deze signalen moeten doen en hoe elkaar te ondersteunen bij persoonlijke valkuilen. Sociale steun van collega’s, leidinggevenden, maar ook van andere actoren in het onderwijsnetwerk is immers een belangrijke buffer om stress gerelateerde problemen niet te laten escaleren.
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Het werkklimaat heeft een grote invloed op medewerkers en de school als organisatie. Als leidinggevende, middenkader, vakcoördinator,… kun je hieraan veel bijdragen. We staan vooral stil bij wat een positief werkklimaat of een veerkrachtig team inhoudt, wat de veerkracht in een team versterkt, wat het saboteert en wat het oplevert voor het welzijn en de loyauteit van de medewerkers, de reductie van ziekteverzuim en continuïteitsverlies, de tevredenheid van je doelgroep: de kinderen en ouders,... Je krijgt vanuit een onderbouwd kader heel wat inzichten, tips en handvaten mee om geïnspireerd aan de slag te gaan en meer grip te hebben, te krijgen en te houden op een positief werkklimaat of veerkrachtig team.
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Als leerkracht haal je voldoening uit je job. Het samenwerken op school vraagt toewijding en energie. Om je inspanningen maximaal te laten renderen, is het belangrijk om geregeld stil te vallen en te reflecteren over jezelf in je rol als leerkracht, je ontwikkeling doorheen je loopbaan, het samenwerken in je schoolteam en het efficiënt (blijven) aanpakken van je opdrachten. De verkregen inzichten vergroten je veerkracht en versterken je goesting in het lesgeven. Theoretische kaders, specifiek vertaald naar het onderwijs, zetten je aan tot zelfreflectie en het kiezen van authentieke en oplossingsgerichte stappen. De inhouden passen zowel voor startende lente-leerkrachten als voor doorgewinterde collega’s.
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Informatie-uitwisseling kent geen limieten en (digitale) communicatie kent geen grenzen. We kunnen 24/24, 7 dagen op 7 bereikbaar zijn. Dat heeft zijn voordelen maar ook zijn nadelen. Hoe gaan we om met hyperconnectiviteit, bereikbaarheid en de verleiding tot afleiding van o.a. onze smartphone?
Gepresenteerd op SOK Online 4 juni 2021
Ondersteunend document. Trends van invloed die van invloed zouden kunnen zijn op scholen
Getoond op SOK 29 november 2019
Ondersteunend document. De professionele leergemeenschap in het onderwijs Duurzame schoolontwikkeling Omgaan met ouders Succesvolle schoolprofilering Strategisch omgaan met onderwijshuisvesting vanaf 2015 Onderwijskundig leiderschap Gesprekkencyclus: van zinvol naar betekenisvol Onderzoeksmatig leiderschap Handboek onderwijsrecht: Actuele wet- en regelgeving in het primair onderwijs op een rij Kansrijke medezeggenschap in het onderwijs: Samenwerken, meedenken en mee-ontwikkelen Druk druk druk: Slimmer organiseren in het onderwijs Hoe komen we van deze rotonde? Veranderend toezicht: Werken aan wederzijds vertrouwen tussen school en inspectie Werken aan pedagogische sensitiviteit in je team Sociale veiligheid in school: Een handreiking voor schoolleiders Integrale kindcentra: Van visie naar uitvoeringspraktijk Startende leraren in het po en vo: Goede begeleiding aan het begin van de loopbaan Over het schoolhek heen. Interdisciplinair samenwerken: ontwikkelkansen voor professionals en leerlingen Leidinggeven aan onderwijsinnovatie met ict. Sturen op beweging Beter leren door groepsdynamiek. Van multi-intensief naar groepsdynamisch onderwijs
Getoond op SOK 29 november 2019
Ondersteunend document. OESO Skills Studies OESO Skills Strategie Vlaanderen Evaluatie en Aanbevelingen Managementsamenvatting
Getoond op SOK 29 november 2019
Ondersteunend document. Over Spaced Practice, Spaced Practice, Verwerking, Interleaving, Concrete Voorbeelden, Dual Coding
Getoond op SOK 29 november 2019
Responsive teaching combines evidence about how people learn, from cognitive science, with the strategies of formative assessment. This evidence and practice addresses six problems all teachers face, including: - What should we prioritise teaching when we have so little time? - How can students know what success looks like? - How can we know what students have understood? This session will offer both the evidence and practical strategies to use in your next lesson.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Een leven lang ontwikkelen wordt een must voor iedereen om zich staande te kunnen houden in deze snel veranderende, digitale wereld. De basis voor een leven lang ontwikkelen wordt gevormd door het eigenaar willen en kunnen zijn van het eigen leerproces. Zelfgestuurd leren is hierbij een belangrijke vaardigheid. Zelfgestuurd leren vraagt behoorlijk veel van leerlingen. Ze moeten hun eigen leerproces kunnen reguleren. Motivatie is een doorslaggevende factor en leerlingen hebben verschillende leerstrategieën nodig om optimale leerresultaten te behalen. Jij hebt als leraar een cruciale rol bij de ontwikkeling van zelfgestuurd leren en het versterken van het eigenaarschap van leerlingen over het eigen leerproces. In deze lezing gaan we in op deze uitdagende opdracht voor jou als leraar.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Wat is het verschil tussen feedback en feetback? Waarom is “hoe evalueren” pas de derde in een rijtje van vier vragen? Is peerevaluatie effectiever dan evaluatie door de leerkracht? Komt evaluatie voor of na het leren? Op al deze vragen geef ik tijdens mijn presentatie een antwoord. En vervolgens mogen de aanwezigen evalueren wat ze geleerd hebben....
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Feedback is powerful but getting it right is hard: students' needs differ and our time is limited. This presentation will examine ways to offer feedback quickly and sustainably. We'll tackle problems like: - How can we ensure students benefit from feedback? - How can we guide students while also building independence? - How can we offer effective, frequent feedback without marking late every night? The session will share the evidence and practical techniques and we will use these to craft the perfect feedback message.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Het Referentiekader voor Onderwijskwaliteit zet scholen voor de uitdaging om bij elke leerling maximale leerwinst te realiseren. Wat is dat nu precies, leerwinst? en: Hoe kunnen we die leerwinst meten? zijn regelmatig terugkerende vragen. We gaan die vragen zeker niet uit de weg, maar we willen in deze sessie vooral focussen op een vraag die voor ons nog belangrijker is: hoe kunnen we als leraar, als lerarenteam, als school leerwinstgericht werken? Hoe geven we ons team een leerwinstgerichte mindset? Hiertoe proberen we concrete handvaten aan te bieden.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
We hebben het altijd over wat werkt in onderwijs, maar… even belangrijk is om te weten hoe je leren kan hinderen. Hattie schreef enkele jaren geleden een mooi overzicht van duidelijk bewezen niet-effectieve aanpakken in onderwijs. In deze presentatie wordt dit overzicht uitgebreid en geduid en leer je hoe je er voor kan zorgen dat je leerlingen en studenten minder oppikken van je lessen. Dit alles natuurlijk met maar 1 bedoeling: voorkomen dat dit gebeurt.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Wat is de (on)zin van technologische tools voor onderwijs? Welke tools helpen de kwaliteit van onderwijs vooruit en welke niet? Hoe bepaal je of een app didactische meerwaarde biedt, of louter een leuke gadget is? Hoe benoem je de didactische meerwaarde, als die er is? Hoe maximaliseer je die meerwaarde? Kortom: welke kaders zijn er om de inzet van technologie in onderwijs te evalueren?
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
De tijden zijn onzeker. Vroeger kwamen en gingen banen, maar het tempo was enigszins bij te houden. Vandaag gaat het een stuk sneller. De grote vraag is dus, hoe bereiden wij mensen hierop voor? Volgens veel bedrijven, beleidsmakers en onderwijsgoeroes zijn de zogenoemde 21e-eeuwse vaardigheden het antwoord. Maar helaas klopt dit niet. Paul A. Kirschner, emeritushoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit en eigenaar van kirschner-ED, zal uitleggen waarom niet. Hij zal beginnen met een bespreking van het probleem van het opleiden van de jeugd voor (nog) niet bestaande banen. Vervolgens behandelt hij waarom het modebegrip 21e-eeuwse vaardigheden onzin is (tipje van de sluier: mensen beschikken al eeuwen over de meeste, een aantal zijn überhaupt geen vaardigheden, en van de hele lijst blijven er twee over!). Vervolgens zal hij de onzin van generieke vaardigheden bespreken uit evolutionair psychologisch oogpunt. Is het mogelijk om een probleem op te lossen of zinvol over iets te communiceren als je er zelf geen kennis over hebt, laat staan iemand te leren hoe dat moet? Tot slot behandelt hij een aantal evidence-informed (door bewijs geïnformeerde) onderwijstheorieën en cognitief psychologische theorieën, en hoe die wel zorgen dat er goed onderwijs kan worden gemaakt om de mens toekomstbestendig te maken.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
De schrijver Mark Twain zei ooit: “In religie en de politiek komen de meningen en overtuigingen van mensen vooral uit de tweede hand en worden overgenomen zonder inspectie”. Helaas lijkt dit ook het geval als het over leren gaat. Onderwijskundigen, docenten, onderwijsinnovatoren en hervormers, politici, bestuurders, en adviseurs staan allemaal in de rij om te laten zien hoe modern en vooruitstrevend zij (kunnen) zijn. Zij roepen van alles en kopen en implementeren naar hartenlust niet op basis van goede wetenschap, maar vooral op basis van geloof, filosofie en/of een aantal hardnekkige mythes. Gevolg hiervan is slecht onderwijs, innovatiemoeheid en ontevreden mensen (docenten, ouders / verzorgers, leerlingen / studenten). Deze presentatie zal goed kijken (dat wil zeggen vanuit de wetenschap) naar een aantal broodjeaapverhalen zoals dat de mens kan multitasken, dat wij digital natives / homo zappiëns zijn geworden, dat het overdragen van kennis niet nodig is omdat het “allemaal op internet staat”, 21e-eeuwse vaardigheden, enzovoorts… die zich als lopende vuurtjes door de maatschappij verspreiden, ook door mensen die het beter (zouden) moeten weten.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Lessen geven waarin élke leerling de kans krijgt om bij te leren, is en blijft de kerntaak van een leraar. Om tot een goede les te komen, is het belangrijk om te begrijpen hoe en wanneer leerlingen bijleren, wanneer het enkel “lijkt” alsof er geleerd wordt en wat het leren belemmert. We delen met jou de meest recente wetenschappelijke fundamenten op het vlak van leren en instructie. Deze inzichten kunnen je hopelijk helpen bij het ontwerpen van een onderwijspraktijk waarin optimaal geleerd én onthouden kan worden.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Formatief toetsen, hoe doe je dat in de klas? Mag ik geen cijfers meer geven? Moet ik meer feedback geven? Kan dat wel voor mijn klassen en kost het niet te veel tijd? Tijdens deze sessie gaan we samen aan de slag met dit soort vragen. In deze interactieve presentatie gaan we in op de theorie over en praktijk van formatief toetsen. Hierbij maken we gebruik van concrete voorbeelden in de vorm van video’s. Aan de hand van deze video’s en een vragenlijst gaan we ook reflecteren op je eigen lessen en nadenken over hoe je formatief toetsen (beter) kan inzetten in je lessen. Je verlaat deze sessie met concrete ideeën voor het inzetten van formatief toetsen in je eigen les.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
In deze presentatie maak je kennis met formatief evalueren: wat is het, hoe werkt het en waarom doen we het eigenlijk? Dat doen we aan de hand van de cyclus van formatief evalueren (Gulikers & Baartman, 2017). Elke fase lichten we toe aan de hand van concrete voorbeelden uit basisonderwijs en secundair onderwijs, bij verschillende vakken. We gaan na wat het ene voorbeeld formatiever maakt dan het andere. Aan het einde van de presentatie gaan we na hoe formatief we zelf werken in onze lessen. Dat doen we aan de hand van de zelfscan. Denk je ook alvast na over je eigen voorbeelden van formatieve lespraktijken?
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
De discussie laait op. Staat het toevoegen van kennis centraal in het onderwijs, of moeten we nu juist zaken als creativiteit, samenwerken en nieuwsgierigheid stimuleren? En hoe zit dat nu met extrinsieke en intrinsieke motivatie? Ik bespreek deze vragen vanuit hedendaagse kennis over hoe de hersenen werken. Spoiler. Verwacht geen makkelijke inzichten, maar hopelijk wel inspiratie om in de praktijk na te denken over bijvoorbeeld het geven van beloningen en meer aandacht voor de verschillen tussen leerlingen.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
In deze mini-masterclass bekijken we een aantal concrete voorbeelden van hoe leraren hun taalonderwijs formatief vormgeven. Dat doen we aan de hand van de cyclus van formatief evalueren (Gulikers & Baartman, 2017), waarbij we nagaan hoe leraren leerdoelen met succescriteria verhelderen. Hoe ze effectief informatie verzamelen, interpreteren en communiceren. En hoe ze passende vervolgacties selecteren en uitvoeren. We stellen onszelf de vraag: wat maakt deze aanpak formatief? En: wat maakt het ene voorbeeld meer formatief dan het andere? Aan het einde van deze mini-masterclass ga je met een aantal concrete voorbeelden van formatief evalueren bij lessen leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid naar huis. Ga je hierdoor iets anders doen in je taalonderwijs?
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Dagelijks geven duizenden leraren het beste van zichzelf voor de klas. Hoewel het takenpakket van de leraar heel divers is, blijft het geven van een goede les de kern van het vak. We vertalen samen met jou de meest recente wetenschappelijke inzichten op het vlak van leren en instructie naar de praktijk van het lesgeven. Met tal van voorbeelden recht uit de klas, hopen we je te inspireren tot een onderwijspraktijk waar élke leerling optimaal de kans krijgt om bij te leren.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Kind en tiener zijn “werk in uitvoering”. Prikkels uit de omgeving zijn bepalend voor de rijping van het brein en voor de ontwikkeling van vaardigheden: “Context shapes the brain”. Daarom is de leraar de motor van de talentontwikkeling en is het van belang dat hij/zij regie heeft en houdt. De lerende leerling heeft baat bij een duidelijke steun én sturing én gerichte inspiratie van de kant van de leraar aldus recente neuropsychologische inzichten. Leerprestaties en studiemotivatie hebben baat bij een krachtige inzet op het stimuleren van nieuwsgierigheid en op de ontwikkeling van denkcreativiteit. Het brein én de talenten ontwikkelen zich door in te zetten op kennisverwerving en op het stimuleren van zelfinzicht, zelfregulatie en empathie. In de presentatie worden aanbevelingen gegeven voor de onderwijspraktijk.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Samenwerkend leren is niet identiek aan “je mag het samen doen”. Het is ook geen trucje dat je zo maar even doet. Samenwerkend leren is een onderwijsstrategie met specifieke kenmerken en voorwaarden. Met goed begrip daarvan en goed uitgevoerd in de klas, kan samenwerkend leren tot heel effectief leren in de les leiden. Maar het omgekeerde is ook waar. Slordig uitgevoerd, of met niet meer aanwijzing dan “je mag het samen doen” verwordt samenwerken al snel tot ongestructureerd groepswerk met een (te) geringe leeropbrengst. In deze workshop kijken we waar samenwerkend leren vandaan komt en nemen we de kenmerken en voorwaarden zorgvuldig onder de loep. Daarbij pendelen we voortdurend tussen theorie en praktijk: wat is een sleutelkenmerk en hoe geef je dat vorm in het klaslokaal. Samenwerkend leren is geen wondermiddel, maar met een goed inzicht in de kenmerken en voorwaarden ervan, kun je (leer) doelgericht samenwerken in bijna elke klas vormgeven.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Herlezen, aantekeningen maken, overschrijven.... Allemaal studeertechnieken die leerlingen graag gebruiken. Maar zijn ze ook effectief? En zo niet, welke studeertechnieken kunnen leerlingen dan beter toepassen? In deze bijdrage zal ik ingaan op bekende en minder bekende studeertechnieken die echt effectief zijn. Ook zal ik ingaan op innovatieve manieren waarop leerlingen deze studeertechnieken kunnen toepassen.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
In het kader van formatieve evaluatie binnen het talenonderwijs, ontwikkelde de lerarenopleiding van Karel de Grote Hogeschool in samenwerking met het werkveld een toolbox. We gaan in deze lezing enerzijds dieper in op de achtergrond van formatieve evaluatie. Anderzijds ontdekken deelnemers a.d.h.v. de toolbox hoe het leren van leerlingen zichtbaar te maken en bij te sturen. Ze denken samen met andere deelnemers na over de mogelijke inzetbaarheid van de werkvormen in de eigen (school)context. Vertrekkende vanuit de ervaringen van leerkrachten die deelnamen aan het onderzoek staan we stil bij de randvoorwaarden (motivatie, growth mindset,…) die van belang zijn bij formatief evalueren.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Vlaamse leraren besteden veel van hun tijd aan het evalueren van leerlingen, veelal op basis van zelfgemaakte toetsen. Het gebruik van gestandaardiseerde toetsen voor het opvolgen van leerresultaten en leerwinst is beperkt. Bij een gestandaardiseerde toets is de inhoud overheen scholen dezelfde. Gestandaardiseerde toetsen kunnen een schakel zijn in het creëren van brede toetsing. Aangevuld met de informatie die leraren nu reeds verzamelen maakt zo’n kern van gestandaardiseerd toetsmateriaal het mogelijk leerprocessen geïnformeerd en in verscheidenheid vorm te geven. In deze sessie willen we bestaande tegenstellingen bij de idee van het gebruik van standaardtoetsen overstijgen. We beschrijven bestaande – buitenlandse – monitoringssystemen met hun positieve en negatieve effecten en komen tot concrete scenario’s om leerwinst in kaart te brengen. Samen tasten we de wenselijkheid en haalbaarheid van deze scenario’s af.
Gepresenteerd op SOK 29 november 2019
Aan innovatieve ideeën om schoolomgevingen te verbeteren is geen gebrek vandaag de dag. Er verschijnen wekelijks meerdere boeken, artikelen, blogs, video’s en tal van twitter ideeën over hoe ons onderwijs slimmer, beter, mooier en anders kan. Innovatie is echter niet goed bestand tegen ingewikkelde taal, lange vergaderingen, projectplannen, klassieke aansturing en controle. Innovatie vraagt om een leeromgeving die uitgaat van nieuwsgierigheid, praktisch onderzoek, participatie, durven experimenteren en positieve energie. En door praktisch aan te slag te gaan, wordt het spannend. Immers het maakt belemmerende patronen, routines en bezwaren zichtbaar die remmend werken op innovatie. We zullen ook kritisch in de spiegel moeten kijken en ons de vraag stellen: in hoeverre ben ik zelf onbewust de veroorzaker van de problemen waar ik last van heb? In deze keynote legt Tjip de Jong de relatie tussen innovatie en afkicken van een verslaving. Om innovaties te laten slagen in een schoolomgeving zal het nodig zijn om onbevangen en eerlijk naar ons eigen handelingsrepertoire te kijken en afscheid te nemen van klassieke vormen van management, aansturing en coördinatie. Tjip zal verschillende haalbare routes voor innovatie verkennen en deze vanuit verschillende perspectieven belichten. Zijn adagium is: de wijsheid zit in het doen! Daarnaast zal hij meerdere voorbeelden geven uit de praktijk waar innovaties in scholen zowel succesvol waren als glansrijk ten onder gingen.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Innovatie is verandering die waarde toevoegt. Dat verandering weerstand oproept, is menselijk. Maar verandering is ook onvermijdbaar. Want leerlingen zijn anders dan tien jaar geleden, net als hun leefwereld, verwachtingen van ouders, wetgeving en technologie. In dit alsmaar veranderende speelveld is innoveren het continu zoeken naar mogelijkheden om hier het beste uit te halen. Hoe vindt u steeds weer nieuwe manieren om goede prestaties te kunnen leveren? In deze interactieve sessie bespreken we wat innovatie is, wat een school tot een innovatieve school maakt, en hoe u bruikbare innovaties opspoort en succesvol invoert.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
De grote veranderingen in onze maatschappij bieden kansen. Kansen om samen nieuwe wegen te ontdekken en te ontwerpen richting meer toekomstbestendig onderwijs. Pionieren! Een pionier durft te zoeken, waar de omgeving wil dat de antwoorden al gevonden zijn. Hoe kun jij als pionier een authentieke en betekenisvolle bijdrage leveren aan toekomstbestendig onderwijs? Tijdens deze presentatie ontdek jij hoe je je als een pionier kunt ontwikkelen: van binnenuit. Je wordt in beweging gezet om een start te maken met jouw eigen ontdekkingsreis als onderwijspionier.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Aandacht voor de reeds bestaande kracht, kwaliteit en competentie van leerkrachten is belangrijk voor onderwijsontwikkeling. Immers, we kunnen ook leren van zaken die goed gaan. In deze presentatie wordt u een “exnovatief” perspectief aangereikt. Exnovatie is datgene wat reeds aanwezig is op de voorgrond plaatsen om de praktijk te verbeteren. Hierbij ligt de focus niet op iets nieuws, maar op hetgeen er al is; niet op het uitzonderlijke, maar juist op het gewone, de dagelijkse gang van zaken op de werkvloer; niet op wat opvalt, maar juist op wat meestal wegvalt… maar er wel degelijk toe doet! Via een interactieve bespreking krijgen deelnemers inzicht en praktische handreikingen aangereikt zodat zij in hun eigen organisatie de kwaliteitszorg via het goede, het gewone en het hier en nu kunnen benaderen.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Benieuwd of “Scholen slim organiseren” met (zelfsturende) teams écht werkt? Kunnen we door anders organiseren onze school gelukkiger maken? Het is innoveren voor meer samenwerking op school en over scholen heen (Op grote schaal scholen slim organiseren). Dit is niet louter gericht op efficiëntie, maar ook op meer professionalisme van de leerkracht. Het is een verhaal over autonomie en wendbaarheid waar flexibele trajecten kunnen georganiseerd worden zonder leerlingen overboord te zetten. Het is de school als netwerkorganisatie waar het leiderschap wordt gedeeld. Het HIVA-KULeuven heeft de voorbije jaren het proces van slimme scholen gevolgd die gekanteld zijn naar een nieuwe innovatieve structuur. In een beschrijvende studie worden de effecten van het verandertraject onderzocht en geven we de bevindingen mee evenals enkele succesfactoren voor een geslaagd traject. Positieve effecten komen niet automatisch, maar zijn het resultaat van hard werk en gedeeld leiderschap.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Om innovatief denken te stimuleren en creatieve denktechnieken te gebruiken, is het essentieel om te weten wanneer creativiteit wel en wanneer niet de ruimte krijgt. Welke mindset is hier voor nodig, hoe werkt een creatief proces en welke omkadering is nodig om dit te bevorderen, zijn enkele vragen waarop je tijdens deze sessie antwoorden zal krijgen.
Gepresenteerd op SOK 7 juni 2019
Van scholen wordt verwacht dat ze aandacht besteden aan kwaliteitszorg. Ook van leraren wordt dit verwacht. Maar wat houdt kwaliteitszorg nu eigenlijk in? Wat zijn fundamentele basiskenmerken ervan? Wat zijn de allerbelangrijkste kapstokken waarmee je rekening dient te houden als je kwaliteitsvol wil werken? De lezing is bedoeld voor deelnemers die kennis willen maken met de kern van kwaliteitszorg. Er wordt een generiek kader aangeboden dat je kan inspireren voor de eigen kwaliteitszorg.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Stel je voor! Meer dan 2 miljard artikels en boeken zijn verschenen over leidinggeven en management. Soms zijn ze tegenstrijdig of moeilijk vertaalbaar naar je eigen werkvloer. Toch razen we door. Managementtrends volgen elkaar in razend tempo op. Vandaag wordt verteld dat je je organisatie LEAN moet maken. Maar is dit wel zo en wat betekent dit concreet? De enerverende zoektocht naar een projector die niet op de afgesproken plaats is opgeborgen, vier handtekeningen nodig hebben voor een simpele aanvraag, bergruimtes volstouwen met spullen die nooit meer gebruikt worden,… Allemaal handelingen in je schoolorganisatie die energie en tijd opslorpen maar geen enkele toegevoegde waarde hebben. Pure verspilling dus. LEAN reikt een aantal oplossingen aan zodat je je maximaal kan toeleggen op je kerntaken en verantwoordelijkheden. Maar er zijn ook valkuilen. Tijdens deze presentatie leer je na een duik in de managementliteratuur de LEAN-principes en de valkuilen kennen in een heldere taal, verrijkt met veel voorbeelden.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Als onderwijsdirectie en -professional heb je dagelijks te maken met de spanningsvelden tussen tegengestelde benaderingen en tussen doelen die met elkaar schuren: bijvoorbeeld het collectieve kwaliteitsniveau waarborgen én aandacht voor de specifieke noden van de individuele leerling, efficiëntie én vernieuwing, het resultaat én het proces, sturing geven én ruimte bieden voor initiatieven... Je voelt daarbij vaak de noodzaak om een ‘eenduidige keuze’ te maken want dat geeft duidelijkheid en houvast. Maar is dat wel nodig… en leidt dit wel tot effectieve en duurzame oplossingen? Paradoxaal leiderschap gaat juist over het benutten van de kracht van tegenpolen. Keuzes maken die recht doen aan beide kanten van de medaille. Dit klinkt logisch en herkenbaar, maar hoe pak je dat aan? In dit filmpje wordt alvast een tip van de sluier opgelicht: https://youtu.be/obhv8WWE92Y.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Inspectie 2.0 is dit schooljaar officieel gestart. De onderwijsinspectie wil zich met haar nieuwe aanpak meer als partner van scholen opstellen en in dialoog gaan over kwaliteit en kwaliteitsontwikkeling. Interne kwaliteitszorg krijgt een belangrijke plaats tijdens de doorlichting. Na een samenvattende presentatie gaat een vertegenwoordiging van de onderwijsinspectie in dialoog met de deelnemers, op basis van hun ervaringen en vragen.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Zijn wij goed bezig? (Hoe goed) hebben wij daar zicht op? Over het potentieel van prestatiemanagement als vliegwiel voor interne kwaliteitszorg Het vertrekpunt van deze bijdrage is dat Vlaamse leraren en schoolleiders niet voldoende uitgerust zijn/worden met instrumenten om te bepalen of zij tevreden mogen zijn met de mate waarin zij vooropgestelde doelen realiseren. In vergelijking met andere onderwijssystemen en andere onderwijsculturen is er in Vlaanderen weinig sprake van het systematisch monitoren van leerprestaties van leerlingen en van prestatiemanagement bij leraren. Van een onderwijssysteem dat grote autonomie toekent aan scholen en leraren, verwacht je echter ook dat het diezelfde leraren en schoolleiders voorziet van instrumenten om deze vrijheid doelgericht in te vullen. Je verwacht dat leraren en schoolleiders zich aangesproken weten op de mate waarin ze succesvol gebruik maken van de handelingsvrijheid waarover ze beschikken. Een aanknopingspunt hiertoe is inzetten op prestatiemanagement. Deze bijdrage verduidelijkt welke instrumenten scholen zelf kunnen aangrijpen en ontwikkelen om te vermijden dat onderwijsvrijheid uitmondt in vrijblijvendheid.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Het kan niet anders dan dat veel scholen vooruit willen, dromen en mooie ambities hebben. En dat ze die vertalen naar een strategie. Hoe mooi zou het zijn als het kwaliteitsmanagement binnen de school werkelijk bijdraagt aan het realiseren van deze strategie! De praktijk van kwaliteitsmanagement is vaak echter anders. Er zijn meer associaties met bureaucratie en administratie, dan met passie en energie. In zijn boek ‘De geest uit de fles, van bureaucratie naar bezieling’ pleit Tijmen Bolk voor het verbreden van kwaliteitsmanagement van controle naar ook ontwikkeling en innovatie, en geeft hiervoor 8 werkzame principes. In deze sessie passeren deze principes de revue, gelardeerd met voorbeelden. Je wordt uitgedaagd de principes te vertalen naar je eigen strategie, zodat je geïnspireerd naar huis gaat om op een andere wijze met strategie en kwaliteitsmanagement om te gaan.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Wat verstaan we onder kwaliteit? Kwaliteit kun je benaderen vanuit een rationeel-instrumenteel perspectief. Dat perspectief is waardevol, maar vertelt niet het hele verhaal. Kwaliteit heeft ook een ervaringsgerichte en meer waardegeladen kant. Die kant brengt ons bij een kernvraag als: “wat is goed onderwijs?” Wat is echt van waarde? Kun je door ervaringen zinvol onderwijs ontwikkelen? Wat verstaan wij onder identiteit? De vraag naar echte kwaliteit in het onderwijs is verbonden met de vraag naar de geleefde cultuur in een school, en daarmee naar identiteit. Want identiteit is in haar kern niet statisch maar dynamisch. Een doorgaande dialoog over praktijkervaringen in leren en onderwijzen is voorwaarde voor een optimale identiteitsontwikkeling in de school. Identiteit als kwaliteit komt tot leven in verhalen Identiteit komt tot leven als leerlingen, leraren en leidinggevenden elkaar verhalen gaan vertellen over zaken die er echt toe doen: bij het samen leren in de klas, in je professionele werk als leraar en in je rol als leidinggevende aan zinvol onderwijs.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Wat verstaan we onder kwaliteit? Kwaliteit kun je benaderen vanuit een rationeel-instrumenteel perspectief. Dat perspectief is waardevol, maar vertelt niet het hele verhaal. Kwaliteit heeft ook een ervaringsgerichte en meer waardegeladen kant. Die kant brengt ons bij een kernvraag als: “wat is goed onderwijs?” Wat is echt van waarde? Kun je door ervaringen zinvol onderwijs ontwikkelen? Wat verstaan wij onder identiteit? De vraag naar echte kwaliteit in het onderwijs is verbonden met de vraag naar de geleefde cultuur in een school, en daarmee naar identiteit. Want identiteit is in haar kern niet statisch maar dynamisch. Een doorgaande dialoog over praktijkervaringen in leren en onderwijzen is voorwaarde voor een optimale identiteitsontwikkeling in de school. Identiteit als kwaliteit komt tot leven in verhalen Identiteit komt tot leven als leerlingen, leraren en leidinggevenden elkaar verhalen gaan vertellen over zaken die er echt toe doen: bij het samen leren in de klas, in je professionele werk als leraar en in je rol als leidinggevende aan zinvol onderwijs.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Op welke manier het beleidsvoerend vermogen van vakgroepen in kaart brengen en versterken? Denk aan de vakgroepwerking op jouw school of aan de werking van de vakgroep(en) waar jij als leraar deel van uitmaakt. Hoe tevreden ben je over de doeltreffendheid van deze werking? En hangt je tevredenheid over wat er gerealiseerd wordt misschien samen met de mate waarin de leraren onderling vlot weten te communiceren; zich ondersteund voelen en samenwerken; hun activiteiten op elkaar weten af te stemmen… M.a.w. hangt de mate van je tevredenheid samen met het beleidsvoerend vermogen van de groep(en)? In deze werkwinkel verdiepen we ons in de dragers van beleidsvoerend vermogen om de doeltreffendheid van de vakgroepwerking beter te kunnen begrijpen en na te streven. We bekijken met welke materialen we naar het beleidsvoerend vermogen van de vakgroep kunnen peilen en welke initiatieven we kunnen nemen om het beleidsvoerend vermogen van de groep te versterken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Wat als… je in je klaspraktijk misleid wordt door je intuïties? Over de waaromvraag van kwaliteitszorg. “Kritisch onze eigen praktijk onderzoeken? Waarom moeten we dat nu ook al doen? Wat levert ons dat op?” Herkenbaar? Het is een logische en terechte vraag die een degelijk antwoord verdient. Stijn deelt in deze sessie zijn antwoord op deze vraag. Ontdek a.d.h.v. voorbeelden uit de klas hoe intuïties ons allemaal misleiden en hoe feilbaar ons denken is. Maar vooral: ontdek hoe door individueel en in team kritisch, maar haalbaar, de eigen praktijk te onderzoeken je oordeel des te sterker wordt. Kortom: een sessie over de waaromvraag van kwaliteitszorg. Hopelijk inspireert het om deze fundamentele vraag ook in je eigen school met je collega’s aan te pakken.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Wat als… je in je klaspraktijk misleid wordt door je intuïties? Over de waaromvraag van kwaliteitszorg. “Kritisch onze eigen praktijk onderzoeken? Waarom moeten we dat nu ook al doen? Wat levert ons dat op?” Herkenbaar? Het is een logische en terechte vraag die een degelijk antwoord verdient. Stijn deelt in deze sessie zijn antwoord op deze vraag. Ontdek a.d.h.v. voorbeelden uit de klas hoe intuïties ons allemaal misleiden en hoe feilbaar ons denken is. Maar vooral: ontdek hoe door individueel en in team kritisch, maar haalbaar, de eigen praktijk te onderzoeken je oordeel des te sterker wordt. Kortom: een sessie over de waaromvraag van kwaliteitszorg. Hopelijk inspireert het om deze fundamentele vraag ook in je eigen school met je collega’s aan te pakken.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Zelforganisatie in het onderwijs, hoe doe je dat? Wat komt daarbij kijken? De ervaring leert dat cocreatie een goede benadering vormt op weg naar zelforganisatie. Aan de hand van enkele cases en een concrete oefening wordt tijdens deze workshop kennis gemaakt met de 6 principes van cocreatie. We passen die toe op interne kwaliteitszorg. We behandelen enkele kernbegrippen van zelforganisatie. We gaan in op zelfleiderschap, zelfsturende teams en een collectieve ambitie voor zelforganisatie.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
In 2016 werden de kwaliteitsverwachtingen via een uitgebreide literatuurstudie en in onderling overleg met de verschillende stakeholders en onderwijsverstrekkers vastgelegd in het OK. Wat betekenen de verschillende kwaliteitsverwachtingen en –beelden, via welke acties werk je aan deze kwaliteitsverwachtingen? Hoe koppel je deze nieuwe wijze van kijken aan de bestaande werking van kwaliteitszorg op school? Hoe betrek je je hele school bij dit streven naar kwaliteit?
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
In 2017-18 maakte de Vlaamse Scholierenkoepel samen met 49 leerkrachten, 119 leerlingen en 1 onderzoeker een feedbacktool. Nog eens 1305 leerlingen testten de vragen. Wij doen het eens helemaal anders. Met een online vragenlijst focussen we op wat leerlingen hebben geleerd dankzij de lessenreeks, en minder op de manier van lesgeven. Het resultaat is een gratis en betrouwbare manier om feedback te verzamelen bij je leerlingen.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
In 2016 werden de kwaliteitsverwachtingen via een uitgebreide literatuurstudie en in onderling overleg met de verschillende stakeholders en onderwijsverstrekkers vastgelegd in het OK. Wat betekenen de verschillende kwaliteitsverwachtingen en –beelden, via welke acties werk je aan deze kwaliteitsverwachtingen? Hoe koppel je deze nieuwe wijze van kijken aan de bestaande werking van kwaliteitszorg op school? Hoe betrek je je hele school bij dit streven naar kwaliteit?
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Leerlingen kunnen een grote rol spelen in het verhogen van de kwaliteit op je (middelbare) school. Samen school maken bevordert ook het welbevinden van leerlingen. Maar hoe doe je dat juist? De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) zet je alvast op weg in deze sessie. We staan stil bij wat we verstaan onder participatie en hoe je leerlingen kunt betrekken in het doorlopen van de PDCA-cyclus. We reiken je een aantal concrete voorbeelden aan en zoeken samen een aantal mogelijke toepassingen op je school.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Er wordt heel wat geëvalueerd in onderwijs, maar zijn deze evaluaties altijd zo zinvol? En leren deze ons iets over het effect van wat we doen? In deze sessie verkennen we verschillende benaderingen om de effecten van specifieke onderwijsbenaderingen of –projecten te evalueren. De sessie is een afwisseling van input en oefeningen, waarbij je uitgenodigd wordt om een eigen evaluatieproject uit te tekenen.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Word geïnspireerd door twee voorbeelden van praktijkonderzoek die dicht bij de leraar/vakgroep en dus ook het leren van leerlingen staan: (1) vakspecifieke bevraging van oud-leerlingen en (2) kritische analyse van examenresultaten. Omdat er ‘slechts’ twee voorbeelden aan bod komen, is er voldoende ruimte om te verdiepen, uit te wisselen en de link te leggen met je eigen context.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Word geïnspireerd door twee voorbeelden van praktijkonderzoek die dicht bij de leraar/vakgroep en dus ook het leren van leerlingen staan: (1) vakspecifieke bevraging van oud-leerlingen en (2) kritische analyse van examenresultaten. Omdat er ‘slechts’ twee voorbeelden aan bod komen, is er voldoende ruimte om te verdiepen, uit te wisselen en de link te leggen met je eigen context.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Word geïnspireerd door twee voorbeelden van praktijkonderzoek die dicht bij de leraar/vakgroep en dus ook het leren van leerlingen staan: (1) vakspecifieke bevraging van oud-leerlingen en (2) kritische analyse van examenresultaten. Omdat er ‘slechts’ twee voorbeelden aan bod komen, is er voldoende ruimte om te verdiepen, uit te wisselen en de link te leggen met je eigen context.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Word geïnspireerd door twee voorbeelden van praktijkonderzoek die dicht bij de leraar/vakgroep en dus ook het leren van leerlingen staan: (1) vakspecifieke bevraging van oud-leerlingen en (2) kritische analyse van examenresultaten. Omdat er ‘slechts’ twee voorbeelden aan bod komen, is er voldoende ruimte om te verdiepen, uit te wisselen en de link te leggen met je eigen context.
Meegegeven op SOK 7 december 2018
Collegiale visitatie is een professionaliseringsmethodiek waarbij gemengde teams (leidinggevenden, leraren én leerlingen/cursisten) bij elkaar over het muurtje gaan kijken. Ze geven elkaar ontwikkelingsgerichte feedback over verschillende facetten van de school of het centrum, en de onderwijsleerpraktijk in het bijzonder. Sinds 2010 wordt deze methodiek regelmatig gebruikt in de scholen en centra van het provinciaal onderwijs. Met de ontwikkeling van het referentiekader OnderwijsKwaliteit (OK-kader) werd het concept geactualiseerd op basis van de kwaliteitsverwachtingen van dit kader. In deze workshop gaan we aan de slag met Colvis 2.0. Aan de hand van een praktijkvoorbeeld ontdekken de deelnemers op welke vlakken Colvis 2.0 de cultuur van kwaliteitsontwikkeling binnenbrengt tot op de klasvloer.
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Over inspecties wordt veel gezegd en veel geschreven. Dat hoeft niet te verbazen, want een schooldoorlichting laat je nooit koud. Deze sessie vertrekt vanuit een academische invalshoek, met name het onderzoek over wat schooldoorlichtingen doen met scholen en met mensen. We analyseren hoe de nieuwe doorlichtingsaanpak (Inspectie 2.0) zich hiertoe verhoudt en hoe ze inspeelt op kansen en valkuilen. Waar mogelijk koppelen we die inzichten ook aan de eigen ervaringen van de deelnemers over de positieve en negatieve effecten van een doorlichting. Ten slotte kijken we naar de school zelf: welke rol kan de school opnemen om positieve effecten te versterken en de ongewenste neveneffecten zo klein mogelijk te houden?
Gepresenteerd op SOK 7 december 2018
Iedereen maakt zich ergens zorgen over of heeft weleens last van het gedrag van een leerling of een collega. Problemen bestaan dan ook écht en maken het leven soms lastig. Het goede nieuws is evenwel dat problemen evenmin perfect zijn en dat mensen veel actievere probleemoplossers zijn dan doorgaans wordt gedacht. In deze workshop kijken we naar hoe je als leerkracht/begeleider kan supporteren voor hetgeen de leerling wel hoort te doen of nodig heeft. We werken vanuit een perspectiefgerichte aanpak. De nadruk ligt hierbij op goed geformuleerde doelen, die passend zijn voor de leerling (en zijn context) en voor de begeleider/klasgroep/school. Van hieruit gaan we op zoek naar wanneer dit positieve doelgedrag, of de uitzondering op het probleem, al een keer voorkomt en hoe we dit kunnen uitvergroten. Dit alles rekening houdend met het korte tijdsbestek en het begeleidingskader dat de leerkracht “maar” heeft.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Elke school heeft leerlingen die storend gedrag tonen. We zijn bekend met de harde aanpak: straffen, nultolerantie en desnoods de leerling uitsluiten. SWPBS is een manier van werken die anders kijkt naar gedrag. SWPBS staat voor School Wide Positive Behaviour Support. Het creëren van een aangename leer- en leefomgeving is de kern van de zaak. Wat is hiervoor nodig? Starten met het kiezen van waarden en het concreet maken van wat gewenst gedrag is. Preventie van ongewenst gedrag en het belonen van gewenst gedrag spelen een belangrijke rol. Werken vanuit SWPBS betekent dat de school niet opteert voor een aanpak die enkel problemen of “probleemleerlingen” in de focus plaatst.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Meer en meer wordt van leerkrachten en docenten verwacht op een coachende manier om te gaan met hun leerlingen en studenten. Maar wat is dat coachen nu precies? En wat is het verschil met een gewoon gesprek? We staan stil bij de essentiële ingrediënten van het coachend gesprek. Waar ligt de verantwoordelijkheid van de leerling en van de leerkracht? Hoe zorg je ervoor dat de leerling zelf het heft in handen neemt voor zijn of haar ontwikkelingsproces? We geven tips en tricks mee om op een open en waarderende manier een coachend gesprek aan te gaan.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Onderwijs is een aanbod. De vraag is: wat werkt ALTIJD in goed onderwijs? Oplossingsgericht werken biedt antwoorden. OGW gaat voorbij technieken. Het is een werkhypothese en een instrument. De werkrelatie is de motor van groei. We bespreken drie mandaten die hierbij van belang zijn.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
De essentie van oplossingsgericht werken is de oriëntatie op krachtbronnen, het verbreden van de eigen mogelijkheden en niet op het zoeken naar oorzaken. Met de Formule P voeg je lichtheid toe in je onderwijs: hoe evolueer je van een hulpvraag naar een uitdaging? Oplossingsgericht zijn is een basishouding en geen techniek. Vergroot je onderwijsimpact door gebruik te maken van de Zeven Stappen Dans van de oplossingsgerichte onderwijsprofessional.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Talent is hot. Heel wat bedrijven zijn op zoek naar talenten, heel wat hogescholen zetten in op de ontwikkeling ervan, en ook steeds meer secundaire scholen en basisscholen zetten erop in. Maar wat zijn nu eigenlijk talenten? Hoe kun je talenten herkennen? Hoe ontwikkelen talenten zich en hoe kan de school hiervoor een context zijn? En waarom zouden we ons überhaupt bezig houden met de talenten van jongeren?
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Om talenten zichtbaar te maken in de praktijk, is het nodig om contexten te creëren waar die talenten zichtbaar kunnen worden. Dat vraagt veel creativiteit van de leraar en is geen copy-paste-verhaal.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Leerlingen die geboren zijn in hetzelfde jaar kunnen erg verschillen in kennis, vaardigheden en leertempo. Als we alle leerlingen van hetzelfde jaar dezelfde leerstof geven in hetzelfde tempo, dan lopen cognitief begaafde leerlingen het risico zich te vervelen, gefrustreerd en gedemotiveerd te raken, en allerlei gedragsproblemen en mentale problemen te ontwikkelen. Hoe kun je cognitief begaafde leerlingen voldoende uitdagen? Hoe ontwerp je goed verrijkingsmateriaal voor hen? Moeten we leerlingen groeperen op basis van cognitieve capaciteiten? Welke vormen van versnellen zijn er? Hoe kan je dit in jouw school organiseren?
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend onderzoek is een theorie over én biedt methodische handvaten om te kijken naar veranderprocessen. Veranderprocessen waarbij vooral de kwaliteit van de relaties centraal staan: praten met mensen in plaats van over mensen. Waarderend onderzoek vraagt zich daarbij af: kunnen we mensen zo betrekken bij een verandervraagstuk dat er niet alleen ideeën ontstaan over de toekomst, maar daar bovenop ook nog eens verhoogde energie om aan die ideeën te werken? In deze presentatie brengen we een kort verhaal over het ontstaan van waarderend onderzoek en lichten we de basisprincipes van deze manier van kijken toe. De toepasbaarheid voor onderwijs wordt geïllustreerd aan de hand van twee schoolcases.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Eén van de kernelementen van waarderend onderzoek is herkaderen. Herkaderen zou je ook de kunst van het waarderend kijken kunnen noemen: het probleem zo benaderen dat de mogelijkheden erin weer zichtbaar worden.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend coachen is ontstaan uit de Appreciative Inquiry benadering. De focus ligt op zichtbaar maken van de sterktes, krachten, talenten en mogelijkheden van de medewerkers. Uitgangspunten van waarderend coachen zijn het herformuleren van problemen en belemmeringen naar affirmatieve doelen, op zoek gaan naar energiegevende ervaringen, waarderen wat er is en vanuit andere perspectieven naar uitdagingen kijken. In deze sessie wordt kort stilgestaan bij enkele basisvaardigheden en – attitudes van een coach die werkt vanuit de waarderende benadering. Aansluitend worden een aantal functionele en krachtige interventies aangereikt: werken met hulpbronnen van de medewerkers en werken met waarderende taal.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Meer en meer wordt van leerkrachten en docenten verwacht op een coachende manier om te gaan met hun leerlingen en studenten. Maar wat is dat coachen nu precies? En wat is het verschil met een gewoon gesprek? We staan stil bij de essentiële ingrediënten van het coachend gesprek. Waar ligt de verantwoordelijkheid van de leerling en van de leerkracht? Hoe zorg je ervoor dat de leerling zelf het heft in handen neemt voor zijn of haar ontwikkelingsproces? We geven tips en tricks mee om op een open en waarderende manier een coachend gesprek aan te gaan.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend organiseren is een aanpak waarbij je alle stakeholders van je school betrekt (leerlingen, personeel, ouders, externen, bestuur...) om samen de gewenste toekomst voor je school te bepalen. Tijdens deze sessie overlopen we niet alleen de 4 fases van waarderend organiseren maar gaan we ook na wat het nu net tot een krachtig instrument maakt. Aan de hand van enkele voorbeelden tonen we hoe je het (eventueel deels) kunt inzetten in je school.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend organiseren is een aanpak waarbij je alle stakeholders van je school betrekt (leerlingen, personeel, ouders, externen, bestuur...) om samen de gewenste toekomst voor je school te bepalen. Tijdens deze sessie overlopen we niet alleen de 4 fases van waarderend organiseren maar gaan we ook na wat het nu net tot een krachtig instrument maakt. Aan de hand van enkele voorbeelden tonen we hoe je het (eventueel deels) kunt inzetten in je school.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend organiseren is een aanpak waarbij je alle stakeholders van je school betrekt (leerlingen, personeel, ouders, externen, bestuur...) om samen de gewenste toekomst voor je school te bepalen. Tijdens deze sessie overlopen we niet alleen de 4 fases van waarderend organiseren maar gaan we ook na wat het nu net tot een krachtig instrument maakt. Aan de hand van enkele voorbeelden tonen we hoe je het (eventueel deels) kunt inzetten in je school.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderend organiseren is een aanpak waarbij je alle stakeholders van je school betrekt (leerlingen, personeel, ouders, externen, bestuur...) om samen de gewenste toekomst voor je school te bepalen. Tijdens deze sessie overlopen we niet alleen de 4 fases van waarderend organiseren maar gaan we ook na wat het nu net tot een krachtig instrument maakt. Aan de hand van enkele voorbeelden tonen we hoe je het (eventueel deels) kunt inzetten in je school.
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Waarderen staat centraal in het Oplossingsgericht werken, maar behelst veel meer dan het geven van slappe complimentjes. Waardering gaat over het valideren van mensen, er letterlijk voor zorgen dat ze zich meer "valide” voelen en zo beter in staat zijn om een verschil te maken. Hoe lukt het om mensen echt in contact te brengen met wat ze kunnen? Hoe slagen we erin om de perceptie van onze mogelijkheden te verruimen en onze daadkracht te vergroten?
Gepresenteerd op SOK 8 juni 2018
Wat zijn voorbeelden van nudging die meteen bruikbaar zijn op je school?
Verzameld n.a.v. de evaluatie van het SOK-congres van 1 december 2017
Waarom doen mensen niet wat ze zouden moeten doen? Denk bijvoorbeeld aan effectief leren, samenwerken, blijven ontwikkelen, niet pesten enz. In deze lezing leggen we de basis van gedragsverandering uit. Dat is het samenspel tussen motivatie en weerstand. Om je doel te bereiken kun je of beter motiveren of zorgen dat er geen weerstand is. Aan het eind van de lezing zullen wij je hopelijk overtuigd hebben dat er nog een wereld te winnen is door beter naar gedrag te kijken.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
We leggen de methode uit die je gebruikt om echt het verschil te gaan maken. Tevens bieden we een oplossing voor de structuur die scholen zouden kunnen implementeren om te zorgen dat de gedragsverbeteringen ook echt geborgd worden.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Kunnen we adolescenten wel tot gewenst gedrag brengen: - wetende dat ze niet over de frontale hersenstructuren beschikken die hen moeten toelaten het gevraagde gedrag te vertonen? - wetende dat er na het optreden van ongewenst gedrag psychologische mechanismen gaan spelen die een gedragsverandering uitsluiten/saboteren?
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Tijdens zijn presentatie betrekt Ronald van Aggelen het publiek bij experimenten die gebruikt worden bij Mindhacking. Je krijgt niet alleen op zijn minst zes tips om zelf Mindhacking toe te passen, je zal ook zelf ervaren hoe het werkt – je bent dus gewaarschuwd. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt wetenschappelijke kennis verweven met de praktijk van alledag. Gedragsbeïnvloeding doen we niet voor ons eigen genot. Het gaat om het verbeteren van processen, betrokkenheid van medewerkers en het creëren van eigenaarschap.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Zijn agenda staat vol met rood. Als begeleider vraag ik de leerling hoe dit komt. “Omdat ze er om vragen!” antwoordt hij droogjes. “Elke leerkracht??” vraag ik. “Nee, natuurlijk niet!” reageert de leerling. Maar hoe kan dit dan? Hoe breng je als leraar gewenst gedrag bij leerlingen teweeg?
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Grote campagnes werden in het leven geroepen om gedrag te veranderen. Ongetwijfeld ken je voorbeelden over roken, verkeersveiligheid, pestgedrag op school, duurzame isolatie of gezond eten. Toch gaan die campagnes voorbij aan één cruciaal element: voor veel van die gedragingen denken we echt niet lang of veel na. Zo beslis je misschien nog deels bewust wat je eet, maar niet zozeer hoeveel je nu net eet. Of hoe snel je nu precies met de auto rijdt. In deze sessie leggen we uit hoe nudging gebruik maakt van subtiele communicatie en design van de keuzeomgeving om dat onbewuste stuk van het gedrag te beïnvloeden.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Change, yes we can! Iedereen roept het, er worden talloze boeken over geschreven en de media staan bol van de succesvolle methoden om je leefstijl te veranderen. De feiten laten echter iets heel anders zien. Slechts zeer weinig mensen zijn in staat om hun gedrag duurzaam te veranderen. Martin Appelo rekent af met de illusies over verandering. Hij vertaalt de wetenschappelijke feiten over gedragsverandering in een formule die iedereen kan gebruiken om te bepalen of het zin heeft en wat er nodig is om met verandering aan de slag te gaan.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Weer eens te maken met probleemgedrag? Straffen? De leerling buitenzetten? Je onmachtig voelen? Of is er meer mogelijk? Preventie: beter voorkomen dan genezen, niet eenmalig, maar door een preventiebeleid met de preventiepiramide (J. Deklerck, Acco, 2011). Dit is een wetenschappelijk, wijd verspreid instrument voor een positieve en integrale aanpak van probleemgedrag. De piramide opent onverwachte perspectieven op het voorkomen van probleemgedrag. Ze leert je anders naar je schoolbeleid, je eigen praktijk te kijken en reikt handelingsalternatieven voor het welbevinden op school.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
De informele leider, de macho, de strateeg, de “onzichtbare”, de strever: je komt ze allemaal als leraar tegen. Wie is wie en hoe ga je met iedere rol om zodat zij hun rolidentiteit kunnen behouden én jij als leraar met deze identiteit constructief kunt omgaan? Storende reacties van leerlingen zal je als leraar veel minder persoonlijk nemen als je inzicht hebt in hoe rollen werken en hoe die vanuit groepsdynamisch perspectief op elkaar inspelen.
Gepresenteerd op SOK 1 december 2017
Hoe zal het leiderschap van de toekomst er uit zien? De nadruk zal liggen op luisterend leiderschap, dat niet met oplossingen komt maar vragen stelt. Coachend leidinggeven in plaats van autoritair leiding geven. Leiderschap zal niet meer gebaseerd zijn op macht of speciale analytische gaven. EQ zal veel belangrijker zijn dan IQ. De toekomstige leider is een expert communicator. Samenwerking en consensus zullen het winnen van dominantie en controle. Overtuigingskracht, beïnvloeding, het uitdrukken van gedachten en emoties, motiveren en authentiek zijn, zijn belangrijke eigenschappen van de toekomstige leider. Ons schoolsysteem heeft een belangrijke rol als katalysator voor het vormen van de nieuwe leiders. Leerlingen doen niet wat je zegt, wel wat je hen voordoet. In mijn presentatie geef ik aan hoe cruciaal persoonlijke ontwikkeling voor authentiek leiderschap is. Daarbij bespreek ik de belangrijkste obstakels die leiders ervaren bij het realiseren van goed samenwerkende teams. In dialoog met de deelnemers bespreken we wat scholen vandaag kunnen doen, om de leiders van morgen te ondersteunen. Geven we het goede voorbeeld in ons eigen schoolteam? Waar kunnen we op inzetten bij de begeleiding van de leerlingen?
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Het strategische HR-denken stoot vandaag op zijn grenzen. Met het perspectief van langer te moeten werken, daagt de H(uman)-kant de hardere M(anagement)-kant uit. Duurzaam HRM is gericht op waarderen, engageren, verbinden, innoveren en lange termijn denken. Hoogste tijd om uw eigen HR-beleid eens kritisch tegen het licht te houden? Aan de hand van concrete HR-sleutels gaan we op zoek naar mogelijkheden om het eigen HR-beleid te innoveren en te verduurzamen. Een gedegen kwaliteitsbeleid ambieert immers ook inzet op een matuur HR-beleid.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Sophie De Winne gaat in op een aantal basisprincipes eigen aan een effectief en efficiënt personeels- en organisatiebeleid. Deze basisprincipes kunnen helpen om de eigen werkelijkheid te analyseren en gepaste acties te nemen m.b.t. arbeidsorganisatie, personeelsbeleid en leidinggeven.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Voorbereiding functioneringsgesprek
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Vragenlijst dienend leidinggeven
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Synthese methode dienend leidinggeven
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Hoe bouwen we een motiverend personeelsbeleid uit? Om die vraag te beantwoorden moeten we kijken naar: wat geeft mensen goesting en motiveert hen om het beste van zichzelf te geven? En hoe staat het met dé goesting van leerkrachten in Vlaanderen? Een motiverend personeelsbeleid is een kers is op een goed gebakken taart. En die goed gebakken taart? Dat is een school die sterk visiegedreven en integraal werkt, waarin leerkrachten werken in teams rond een community van leerlingen over de vakken heen en over de leerjaren heen. Waarom leiden deze organisatiecontexten tot meer aantrekkelijke loopbanen? En dus contexten waarin mensen meer goesting en grotere zinvolheid ervaren? Contexten waarin mensen ook langer willen én kunnen werken.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Feedback kan een bijzonder krachtig instrument zijn als daardoor mensen meer doen van wat al werkt en vooruitgang maken in de gewenste richting. Helaas veroorzaakt feedback vaak het omgekeerde en voelen mensen zich vaak niet gewaardeerd, of hebben ze nog steeds geen idee van wat er van hen verwacht wordt. In het oplossingsgericht werken zien we dat mensen sneller in beweging komen als we erkenning geven voor moeilijkheden, als we in detail spreken over gemaakte successen, over reeds gemaakte vooruitgang en over hoe succes er in de toekomst uit zal zien. Deze interactieve workshop exploreren we de kunst van effectieve feedback en de elementen die kunnen bijdragen aan een positieve en effectieve feedbackcultuur binnen een organisatie.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Individu vs. team? Naar een optimale balans tussen de leerkracht als individu en als teamlid als bron voor effectieve vakgroepwerking.
Binnen de huidige dynamische context, gekenmerkt door hoge eisen die gesteld worden aan het onderwijs en een stroom aan veranderingen, wordt samenwerking meer en meer naar voor geschoven als een conditio sine qua non voor effectief onderwijs. Toch blijkt het net binnen deze context – gekenmerkt door een inherente dualiteit van individueel werk binnen de klas en samenwerking met collega’s – niet zo eenvoudig om effectieve samenwerking op poten te zetten. In deze sessie is dit net het aandachtspunt. We kijken naar de interactie tussen de leerkracht als individu enerzijds en de leerkracht als teamlid anderzijds en stellen ons de vraag hoe een optimale balans tussen beide een stimulans kan zijn voor effectieve samenwerking.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderpresterende leraren vormen niet enkel een grote zorg voor hun directies, maar ook voor hun collega’s. Met welke prestatieproblemen worden collega-leraren geconfronteerd? Is de directie altijd op de hoogte van de problemen? Wat verwachten collega’s van onderpresterende leraren van hun directie? Worden deze verwachtingen ingevuld? Hoe ervaren ze het betreffende personeelsbeleid? Welke stappen ondernemen collega’s zelf? En welke impact heeft dit alles op hun eigen motivatie? In deze presentatie worden de resultaten besproken van een studie bij leraren secundair onderwijs en wordt aangetoond dat zorgen en noden van collega’s niet genegeerd mogen worden.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderhandelen doen wij dagelijks. Het kan gaan over zakgeld voor de kinderen, de aankoop van een wagen of andere belangrijke (onroerende) goederen. Benevens de basis inzake communicatie op de werkvloer geeft deze sessie een inzicht om efficiënt te onderhandelen en constructief overleg te plegen om tot een win-win situatie te komen. Onderhandelen is een complexe sociale vaardigheid waarbij de non-verbale communicatie niet uit het oog mag worden verloren. Onderhandelen is immers een vorm van communicatie tussen individuen of groepen om een overeenkomst te bereiken tussen personen die wederzijds van elkaar afhankelijk zijn, maar tegelijk verschillende belangen hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Onderhandelen doen wij dagelijks. Het kan gaan over zakgeld voor de kinderen, de aankoop van een wagen of andere belangrijke (onroerende) goederen. Benevens de basis inzake communicatie op de werkvloer geeft deze sessie een inzicht om efficiënt te onderhandelen en constructief overleg te plegen om tot een win-win situatie te komen. Onderhandelen is een complexe sociale vaardigheid waarbij de non-verbale communicatie niet uit het oog mag worden verloren. Onderhandelen is immers een vorm van communicatie tussen individuen of groepen om een overeenkomst te bereiken tussen personen die wederzijds van elkaar afhankelijk zijn, maar tegelijk verschillende belangen hebben.
Gepresenteerd op SOK 2 juni 2017
Het idee van zelfsturende teams is niet nieuw, wetenschappelijk gezien controversieel en toch is het weer aan een hype toe. Waarschijnlijk terecht. Leiderschap is niet meer wat het geweest is. Maar toch is er nog veel magisch denken. Alsof het een kwestie is van een cursus volgen. Alsof zelfsturende teams geen sturing meer nodig hebben. Alsof de rol van hiërarchie uitgespeeld is. Koen Marichal is als co-director, onderzoeker, auteur en docent verbonden aan The Future Leadership Initiative van Antwerp Management School. Hij brengt een genuanceerd en concreet verhaal over leiderschap en zelfsturende teams, gebaseerd op recent onderzoek in diverse organisaties.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Wil je graag op een effectievere manier samenwerken in teamverband? Ons onderzoek over teameffectiviteit maakt duidelijk dat ‘teamleren’ dan een cruciale variabele is. In deze workshop gaan we verder dan een theoretische uiteenzetting over wat teamleren is en welke variabelen effectief teamleren voorspellen. We gaan samen op zoek naar hoe jij het leren van jouw team kan ondersteunen. In samenwerking met het Europees Sociaal Fonds, Unicorn en de Katholieke Universiteit Leuven ontwikkelden we een tool die je daarbij kan helpen: de Team Mirror. Meer info over deze gratis tool kun je vinden op www.teammirror.eu. Aan het eind van deze workshop heb je niet alleen meer theoretische bagage over wat er belangrijk is wanneer je met jouw team op een effectievere manier wil leren en samenwerken. Je hebt ook toegang tot een concrete tool die je gratis kan inzetten om met jouw team tot resultaten te komen.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Een praktijkvoorbeeld van een school die met professionele docenten wil doorgroeien naar een ontwikkelingsgerichte organisatie, een zogenoemde Professionele Leer Gemeenschap. Welke belemmeringen kom je tegen? Hoe kun je professionele docenten inzetten om tot groei te komen? En hoe kun je de autonomie van docenten bewaren en toch gezamenlijke activiteiten ondernemen?
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Eén september 2013: voor BuSO Sint Idesbald een historische datum. Op die datum start het personeel van de school in een nieuw, door de personeelsleden zelf uitgetekend, organisatiemodel. De motor: een door de personeelsleden opgestelde visietekst. Het middel: een organisatiemodel waarin zelfsturende teams centraal staan en een community vormen rond een groep leerlingen en van daaruit het leerproces van de leerlingen begeleiden. Zelfsturend? De teams stellen zelf lesroosters op, maken eigen vervangingssystemen, hebben een eigen planning en organisatie… De workshop geeft verduidelijking rond hoe we dit aanpakken, waar we op botsen, welke resultaten er zijn, en wat de impact is op personeel en leiderschap.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Hoe kun je goed voor jezelf zorgen én constructief met elkaar samenwerken in een team? Oplossingsgericht werken biedt een respectvolle, pragmatische en simpele kapstok om met deze schijnbare tegenstelling om te gaan. In deze interactieve workshop worden jullie uitgenodigd tot deze attitude en leren jullie: • wat je wel (en niet) onder controle hebt; • hoeveel verschil het maakt waarover je praat met elkaar; • op welke manier je een andere conversatie kan introduceren en oplossingsbouwend kan denken en samenwerken; • wat oplossingsgericht werken is (voor wie er meer wil over leren).
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Vakgroepwerking gebeurt in alle scholen, vakgroepen die functioneren als professionele leergemeenschappen vind je slechts af en toe. En dat is jammer want met een sterke professionele vakgroepwerking ligt de weg open voor een beleid dat een positief schoolklimaat faciliteert. Een klimaat waarin leren leven, leren leren en leren kiezen hand in hand gaan. Vergadertechnieken, communicatievaardigheden, groepsdynamisch inzicht, werken met checklists en stappenplannen, het zijn onderwerpen die in alle nascholingsplannen prioriteit moeten krijgen. De kwaliteit van leven en leren op school zou er wel bij varen.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Groepen en teams zijn levende wezens: ze leiden een eigen leven. Soms creatief, levendig en ondersteunend; soms onveilig, destructief en energieverslindend. Hoe ontstaan ongezonde dynamieken en hoe kunnen we begrijpen dat er een negatieve spiraal ontstaat die niemand eigenlijk wil? Wat zijn de ingrediënten voor een gezond team dat samen resultaten neerzet, elk individu een plek geeft, flexibel inspeelt en communiceert met de omgeving en waarin gezonde dynamieken de boventoon voeren? In deze presentatie gaan we op onderzoek in de onderstroom van groepen om vanuit een beter inzicht handvatten voor eigen handelen te ontdekken.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
15 Nederlandse scholen voor voortgezet onderwijs die zich willen ontwikkelen als professionele leergemeenschap doen mee aan een onderzoek waarin zij laten zie hoe zij deze ontwikkeling vorm geven. Op alle scholen worden nieuwe praktijken gerealiseerd waarmee andere relaties tussen leraren onderling en tussen leraren en schoolleiding ontstaan. We duiden het stimuleren van onderling leren van medewerkers als voertuig om te komen tot beter onderwijs voor de leerlingen. De presentatie bestaat uit ervaringen van verschillende scholen, samen met wat behulpzame werkvormen.
Gedeeld op SOK 2 december 2016
“Leraren leren te weinig van hun collega’s,” schrijft een Nederlandse krant in het voorjaar van 2016. Aanleiding is het onderzoek ‘De staat van de leraar’, dat pijnlijk duidelijk maakt dat professionalisering niet het beoogde effect heeft als het een individuele aangelegenheid is. Lesson Study is een methodiek waarbij een groep leraren gezamenlijk een les ontwerpt en in de praktijk toetst in hoeverre de lesinhoud en de gebruikte werkvormen het leren van de leerlingen bevordert. Eén van de leraren geeft de les, de andere leraren zijn als observators aanwezig. De groep bespreekt de les na op basis van de observaties en/of gemaakte videobeelden. Zo wordt duidelijk hoe de leerlingen reageerden op de lesinhoud en de gebruikte werkvormen.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Wat is professionele ruimte precies en hoe kun je professionele ruimte van leraren ontwikkelen of bevorderen? In deze interactieve presentatie wordt professionele ruimte benaderd als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van leraren, schoolleiders en bestuur. Neemt en benut u als leraar uw professionele ruimte? Laat en bevordert u voldoende professionele ruimte als schoolleider of bestuurder? Ervaart u (te weinig) ruimte of bent u juist bang controle te verliezen? "Behandel iemand zoals hij nu is en hij zal zo blijven, behandel iemand zoals hij kan zijn en hij zal zo worden." (Goethe)
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016
Het idee van zelfsturende teams is niet nieuw, wetenschappelijk gezien controversieel en toch is het weer aan een hype toe. Waarschijnlijk terecht. Leiderschap is niet meer wat het geweest is. Maar toch is er nog veel magisch denken. Alsof het een kwestie is van een cursus volgen. Alsof zelfsturende teams geen sturing meer nodig hebben. Alsof de rol van hiërarchie uitgespeeld is. Koen Marichal is als co-director, onderzoeker, auteur en docent verbonden aan The Future Leadership Initiative van Antwerp Management School. Hij brengt een genuanceerd en concreet verhaal over leiderschap en zelfsturende teams, gebaseerd op recent onderzoek in diverse organisaties.
Gedeeld op SOK 2 december 2016
Annemieke Figee en Leonie van Rijn zijn beiden psycholoog, teamcoach en management coach. Ze zijn de auteurs van het boek ‘Groepsdruk, in 10 stappen naar succesvol teamgedrag’. Ze brengen inzicht in hoe groepsmechanismes resultaten in de weg kunnen staan. Ze leren ongeschreven regels en groepsdruk herkennen én veranderen in teamnomen die wel werken. Tenslotte reiken ze aan hoe je deze groepsverandering blijvend kan maken in het team.
Gepresenteerd op SOK 2 december 2016